Giảm tốc độ sản xuất khi nhu cầu giảm hoặc khả năng tiếp cận thị trường thay đổi. (Ảnh minh họa)
Đại dịch Covid-19 đã gây ra một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng, sau đó là một cuộc khủng hoảng kinh tế đang diễn ra do các biện pháp mà các quốc gia áp dụng để ngăn chặn tỷ lệ lây nhiễm, như cách ly tại nhà, cấm đi lại và đóng cửa kinh doanh, trong số các quốc gia khác.
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO), mặc dù dịch Covid-19 không ảnh hưởng đến thủy sản, nhưng ngành này vẫn chịu tác động gián tiếp vì sự thay đổi nhu cầu của người tiêu dùng, tiếp cận thị trường hoặc các vấn đề hậu cần liên quan đến vận chuyển và hạn chế biên giới.
FAO nhận định, mức độ ảnh hưởng đến sản xuất nuôi trồng thủy sản sẽ khác nhau. Do sự gián đoạn của thị trường, người nuôi cá không thể bán cá đến độ thu hoạch và phải giữ lại một lượng lớn cá sống và cần nuôi ăn trong một thời gian không xác định. Điều này làm tăng chi phí, chi tiêu và rủi ro.
Một số loài được nuôi để xuất khẩu (cá tra) đã bị ảnh hưởng bởi việc đóng cửa thị trường quốc tế (Trung Quốc, EU) . Nuôi thủy sản có vỏ (hàu) bị ảnh hưởng chủ yếu do đóng cửa dịch vụ thực phẩm (như du lịch, khách sạn và nhà hàng) và các nhà bán lẻ (EU). Năng lực sản xuất nuôi trồng thủy sản cũng có thể bị ảnh hưởng bởi những khó khăn trong việc tìm nguồn cung ứng đầu vào (giống và thức ăn) và tìm kiếm lao động do lệnh phong tỏa.
Trước thực tế đó, FAO cho rằng, các biện pháp để duy trì hoạt động sẽ bao gồm: Công bố ngành nuôi trồng thủy sản phải ngang bằng với ngành nông nghiệp trong cơ chế ưu tiên cho vay vốn, bảo hiểm mùa màng, giá điện và các loại thuế khác;
Tạo cơ hội cho người nuôi cá tăng khả năng tiếp cận các chương trình tín dụng và tài chính vi mô với lãi suất giảm, trả nợ linh hoạt và các lựa chọn để cơ cấu lại các khoản vay và thời hạn thanh toán liên quan;
Có các chương trình bù đắp tổn thất sản xuất và thu nhập để duy trì chuỗi cung ứng thủy sản trong nước và đảm bảo hoạt động liên tục;
Đồng thời, xóa nợ cho các khoản vay được sử dụng để duy trì trả lương, và các khoản vay lãi suất thấp để tái cấp vốn nợ hiện có; Giảm các khoản thanh toán, tức là tạm dừng một số nghĩa vụ tài chính như tiện ích, thuế bất động sản và các khoản thế chấp;
Giảm tốc độ sản xuất khi nhu cầu giảm hoặc khả năng tiếp cận thị trường giảm, đặc biệt nếu xuất khẩu vẫn chậm và lao động nông nghiệp bị thiếu hụt.
Toàn bộ các hoạt động cần thiết để cung cấp các sản phẩm thủy sản từ sản xuất đến người tiêu dùng cuối cùng là phức tạp. Trên toàn cầu, các công nghệ được sử dụng khác nhau từ thủ công đến công nghiệp cao. Chuỗi giá trị bao gồm thị trường địa phương, khu vực và toàn cầu. Các hoạt động chính trong chuỗi cung ứng thủy sản là đánh bắt, sản xuất nuôi trồng thủy sản, chế biến, vận chuyển và tiếp thị bán buôn và bán lẻ. Mỗi liên kết trong chuỗi dễ bị phá vỡ hoặc ngừng lại do tác động phát sinh từ Covid-19.
Nếu một trong những liên kết của người sản xuất – người mua – người bán này bị phá vỡ bởi dịch hoặc các biện pháp ngăn chặn dịch, thì kết quả sẽ là một chuỗi các sự gián đoạn ảnh hưởng đến nền kinh tế của ngành. Kết quả mong muốn, tiêu thụ các sản phẩm thủy sản làm thực phẩm, chỉ có thể đạt được bằng cách bảo vệ các liên kết giữa người sản xuất - người mua – người bán và từng khâu của chuỗi cung ứng. Do đó, điều cần thiết là từng khâu trong chuỗi thủy sản thực phẩm phải được bảo vệ.
T.Nguyên
