Nhiều nguyên nhân
Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng ban Chỉ đạo Điều hành giá của Chính phủ, mặc dù CPI quý I giảm mạnh, song cần tính toán kỹ việc điều chỉnh giá, tránh việc tăng đột biến giá dịch vụ và mục tiêu kiểm soát lạm phát...
Tổng cục Thống kê cho biết, có thể dễ nhận thấy nguyên nhân kéo CPI tháng 3 giảm trở lại là do các nhóm hàng hóa dịch vụ, vốn đã chịu tác động tăng giá mạnh trong dịp Tết Nguyên đán (tháng 2), nay quay đầu giảm mạnh trở lại. Giảm mạnh nhất là nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống với mức giảm tới 0,62% (trong đó lương thực tăng 0,35%; thực phẩm giảm 1,05% và ăn uống ngoài gia đình giảm 0,02%).
Nguyên nhân do giá nhiều mặt hàng thực phẩm tươi sống giảm trở lại sau dịp Tết, trong khi giá nhiều loại rau quả rớt mạnh do nguồn cung tăng cao. Do đây là nhóm hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong giỏ hàng tính CPI nên mức giảm mạnh của nhóm hàng này là nguyên nhân chính kéo CPI tháng 3 giảm.
Chỉ số CPI có xu hướng giảm trong tháng 3/2018
Các nhóm hàng hóa dịch vụ vốn chịu ảnh hưởng nhiều của yếu tố Tết khác cũng quay đầu giảm trở lại, như: Đồ uống và thuốc lá giảm 0,28%; may mặc, mũ nón, giày dép giảm 0,17%; văn hóa - giải trí và du lịch giảm 0,09%; hàng hóa và dịch vụ khác giảm 0,1%. Bên cạnh đó, đợt giảm giá xăng dầu ngày 21/2/2018, đã góp phần làm nhóm giao thông giảm 0,77%; nhà ở và vật liệu xây dựng giảm 0,28%. Ngoài ra, nhóm bưu chính - viễn thông cũng giảm 0,04%.
Với mức giảm khá mạnh của CPI tháng 3, tính chung từ đầu năm CPI mới chỉ tăng 0,97%; còn so cùng kỳ năm trước, CPI tăng 2,66%. Bình quân quý I, so cùng kỳ 2017, CPI tăng 2,82%. Lạm phát cơ bản cũng giảm 0,09% so với tháng trước và chỉ tăng 1,38% so cùng kỳ. Bình quân quý I, so cùng kỳ 2017, lạm phát cơ bản cũng chỉ tăng 1,34%.
Ba kịch bản
Tại phiên họp quý I/2018 của Ban Chỉ đạo Điều hành giá, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ vừa diễn ra cuối tháng 3, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) ước tính, CPI tháng 3 giảm 0,28% so với tháng 2, nhưng tăng 2,65% so cùng kỳ 2017; CPI bình quân 3 tháng đầu tăng 2,82% so cùng kỳ.
Nhưng trong quý I, cũng có nhiều mặt hàng giảm giá như thịt lợn, rau tươi, viễn thông, khí đốt giảm so với đầu năm 2017. Đáng chú ý, việc điều hành tỷ giá trung tâm linh hoạt đã giúp ổn định thị trường ngoại tệ, phối hợp chặt chẽ chính sách tiền tệ và tài khóa và các chính sách vĩ mô khác để ổn định giá trị đồng tiền và lạm phát cơ bản. Bên cạnh đó, quỹ bình ổn xăng dầu được sử dụng linh hoạt đã góp phần hạn chế tăng giá xăng.
Tuy những tháng tới còn nhiều yếu tố gây sức ép lên mặt bằng giá như tác động của giá thế giới và có 8 địa phương sẽ tiếp tục điều chỉnh giá dịch vụ y tế, giáo dục…, nhưng Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng ban Chỉ đạo Điều hành giá khẳng định, Chính phủ sẽ đủ khả năng để điều hành chỉ số giá tiêu dùng tăng 4% theo đúng yêu cầu của Quốc hội. “Với kinh nghiệm trong quản lý, phối hợp điều hành của các bộ, ngành đối với giá cả các mặt hàng, Chính phủ tin tưởng sẽ hoàn thành nhiệm vụ kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đặt ra”, Phó Thủ tướng nói.
Theo ước tính, từ nay đến cuối năm, có 8 địa phương sẽ điều chỉnh giá khám chữa bệnh đối với người không có thẻ bảo hiểm y tế dự kiến tác động CPI khoảng 0,07%; dự kiến điều chỉnh chi phí quản lý vào giá dịch vụ y tế, lương cơ sở cơ cấu vào giá dịch vụ khám chữa bệnh sẽ làm CPI tăng 0,42%; điều chỉnh giá dịch vụ giáo dục tác động tới CPI 0,3%.
Bên cạnh đó, giá các dịch vụ chuyển từ phí sang giá theo luật, xu hướng biến động của giá xăng dầu, điều chỉnh tiền lương trong khối DN và khu vực công, rủi ro về thiên tai và thời tiết bất lợi, giá các mặt hàng thiết yếu như vật liệu xây dựng (thép), thực phẩm có xu hướng tăng...
Tính toán các yếu tố tác động làm tăng - giảm CPI, 3 kịch bản cho điều hành giá đã được xây dựng. Theo đó, dự báo CPI bình quân cả năm 2018 sẽ tăng ở mức từ 3,41%; 3,55% và 3,9%, dưới chỉ tiêu Quốc hội giao tăng lạm phát 4% cho năm 2018.
Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành bám sát kịch bản tăng CPI năm 2018 ở mức 3,55% để triển khai các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể và yêu cầu NHNN điều hành lạm phát cơ bản linh hoạt, kiểm soát tín dụng về cơ cấu và chất lượng, cung tiền, tiếp tục biện pháp trung hòa ngoại hối thu được từ nước ngoài, cổ phần hóa bán vốn nhà nước.
Việc điều chỉnh bước 3 giá dịch vụ y tế cần được tính toán cụ thể, tránh việc tăng đột biến giá dịch vụ y tế, bảo đảm cân đối quỹ bảo hiểm y tế và mục tiêu kiểm soát lạm phát...
Quang Nam
