Dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông
Bộ GTVT liệt kê 7 nguyên nhân chủ quan và 5 nguyên nhân khách quan khiến dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông chậm tiến độ.
Nguyên nhân chủ quan
Thiết kế cơ sở ban đầu sơ sài, không lường hết quy mô, tính chất, công năng, nên phải điều chỉnh tại bước thiết kế kỹ thuật.
Chờ nhà tài trợ phê duyệt hợp đồng, cấp hiệu lực cho hiệp định vay vốn bổ sung kéo dài.
Cơ quan quản lý & cung cấp nguồn vốn vay là Ngân hàng xuất nhập khẩu Trang Quốc (China Eximbank) không thiết lập đại diện thường trú tại Việt Nam, ảnh hưởng đến hiệu quả điều hành cấp vốn thực hiện dự án.
Tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc (Tổng thầu EPC) không có kinh nghiệm trong triển khai thực hiện dự án tổng thể theo hình thức hợp đồng EPC, đồng thời chưa thực hiện theo đúng cam kết về tiến độ, thiếu kinh nghiệm trong việc thiết kế.
Đây là lần đầu tiên tổng thầu Trung Quốc thực hiện dự án tại Việt Nam, trong khi cách thức triển khai thực hiện dự án ở mỗi nước có sự khác biệt (đặc biệt là cách thức lập hồ sơ thiết kế, nghiệm thu thanh toán), dẫn đến công tác quản lý điều hành của tổng thầu lúng túng, bất cập.
Công tác giải ngân của hiệp định vay bổ sung gặp nhiều vướng mắc do các bên chưa thống nhất được ý kiến pháp lý.
Các quy định và chế tài xử lý đối với hợp đồng EPC của Việt Nam không đầy đủ.
Nguyên nhân khách quan:
Công tác giải phóng mặt bằng tại Hà Nội rất chậm và phức tạp, không đáp ứng được yêu cầu của công tác khảo sát thiết kế kỹ thuật;
Khác biệt về quy định giữa hai quốc gia về tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình, quy phạm trong bước thiết kế, thi công và dự toán, gây khó khăn trong công tác điều hành, tổ chức thực hiện.
Hệ thống quy định của pháp luật hiện hành của Việt Nam về thực hiện hợp đồng EPC chưa đầy đủ, đồng bộ, đặc biệt là quy định về tính trọn gói giữa các yếu tố kỹ thuật, tài chính, thủ tục, thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh dự án;
Sự kiện Trung Quốc hạ đặt giàn khoan HD981 trong thềm lục địa của Việt Nam đầu tháng 5/2014 ảnh hưởng trực tiếp đến thực hiện dự án (mất hơn 1 năm hạn chế các hoạt động xây dựng của tổng thầu).
Tổng lạm phát trong giai đoạn thực hiện (2008-2011) lên tới 49,83%, đã ảnh hưởng lớn đến giá nhân công, vật tư, vật liệu xây dựng.
Về trách nhiệm, bên cạnh chỉ ra trách nhiệm của tổng thầu, Bộ GTVT cũng nhận trách nhiệm về mình; chỉ ra thêm trách nhiệm của tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, UBND Hà Nội (chậm giải phóng mặt bằng).
Đặc biệt, theo Bộ GTVT, có một số nội dung tổng thầu không thực hiện theo chỉ đạo của bộ; do đó, đã có văn bản báo cáo Thủ tướng, các cơ quan liên quan hỗ trợ chỉ đạo xử lý. Ban Quản lý dự án đường sắt đã được yêu cầu rà soát hợp đồng EPC để xử lý trách nhiệm các bên, giải quyết các khiếu kiện trong trường hợp cần thiết.
PV
