Gần đây, trong một bài báo của Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế, khi được hỏi liệu Trung Quốc có thể thay thế Liên minh Châu Âu (EU) mua khí đốt của Nga hay không, chuyên gia năng lượng độc lập Sergey Vakulenko, nhà phân tích và tư vấn cho một số công ty dầu khí toàn cầu cho biết: “Xây dựng đường ống dẫn khí đốt Power of Siberia 2 từ Nga đến Trung Quốc là một quyết định hợp lý, thậm chí có ý nghĩa ngay cả trước khi nổ ra xung đột Nga-Ukraine. Tuy nhiên, dự án sẽ không bao giờ có thể thay thế được hoạt động buôn bán khí đốt đang suy giảm của Moscow với Châu Âu”.
Từ tháng 2/2022, đường ống dẫn khí đốt từng phát triển mạnh mẽ của tập đoàn nhà nước Gazprom tới Châu Âu “khô héo”, buộc Moscow phải tìm kiếm các thị trường thay thế cho nguồn nhiên liệu của mình, đặc biệt là từ khu vực Yamalo-Nenets giàu tài nguyên và phần lớn chưa được khai thác.
Giải pháp thay thế khả thi nhất cho Nga là thị trường Trung Quốc rộng lớn và đang phát triển nhanh chóng. Các cuộc thảo luận về việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt từ bán đảo Yamal của Nga tới quốc gia Châu Á này đã diễn ra trong gần hai thập niên, nhưng sự suy giảm hoạt động kinh doanh ở Châu Âu của xứ bạch dương cùng với quan hệ địa chính trị đối đầu giữa Moscow và phương Tây đã khiến các cuộc đàm phán đó trở nên cấp bách hơn.
Trước đây, đường ống Power of Siberia 1 (POS1) đã được xây dựng, nhưng hiện nay, Nga cần bổ sung đường ống thứ hai, thậm chí còn lớn hơn đường ống trước, được gọi là Power of Siberia 2 (POS2). Các cuộc đàm phán đã diễn ra trong nhiều năm nhưng giờ sẽ tăng tốc và có khả năng sớm đạt được thỏa thuận chính thức.
Người Trung Quốc đang khá “cứng rắn” trong đàm phán về giá cả với Nga. Trong khi hoạt động kinh doanh khí đốt ở Châu Âu của Moscow từng kiếm bội tiền thì POS2 có vẻ như sẽ mang lại ít lợi nhuận hơn nhiều.
Đường ống POS2, vận chuyển khí đốt Nga sang Trung Quốc, có công suất dự kiến 50 tỷ m3 mỗi năm, thấp hơn lượng khí đốt Moscow bán cho phương Tây và đương nhiên, lợi nhuận sẽ thấp hơn.
“Ngay cả khi POS2 được triển khai thành công, nó cũng sẽ không thể bù đắp hoàn toàn cho sự mất mát của Nga ở thị trường Châu Âu. Năm 2019, nước này đã bán 165 tỷ m3 khí đốt qua đường ống cho Châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ. Công suất dự kiến của POS2 nhỏ hơn nhiều, chỉ 50 tỷ m3”, nhà phân tích Vakulenko nói.
Không chỉ giá bán thấp hơn mà chi phí vận chuyển khí đốt trên tuyến đường dài hơn tới Trung Quốc cũng cao hơn, ước tính ở mức 97 USD/1.000 m3.
Trong khi doanh thu trung bình từ việc cung cấp khí đốt đến Trung Quốc dự kiến là 170 USD/1.000 m3, chi phí vận chuyển và tuyến đường dài hơn có thể giảm lợi nhuận ròng xuống chỉ còn 73 USD/1.000 m3.
Chuyên gia Vakulenko nói, con số trên “thấp hơn nhiều so với khoản lợi nhuận ròng 135-155 USD/1.000 m3 từ việc bán hàng sang Đức, nhưng 73 USD/1.000 m3 cũng không phải là tệ và có thể tăng lên 100 USD nếu Gazprom cố gắng giữ cho chi phí vốn xây dựng không vượt quá mức”.
Ông Vakulenko tính toán: “Sự đồng thuận của các chuyên gia về tổng chi phí sản xuất khí đốt tại các mỏ Yamal dao động từ 15 đến 25 USD/1.000 m3, không bao gồm MET và thuế. Giá bán cho người tiêu dùng công nghiệp ở các khu vực sản xuất khí đốt khoảng 40 USD, đã bao gồm tất cả các loại thuế.
Kết hợp những tính toán này với các thông số của POS2 cho thấy, dự án có thể mang lại tiền thuê từ 2,5 tỷ USD đến 4,3 tỷ USD mỗi năm. Con số này khác xa so với khoản 20 tỷ USD/năm Moscow bị mất ở thị trường Châu Âu, nhưng vẫn là một khoản thu đáng kể”.
Theo baoquocte.vn
