Nhìn chung, giá rau củ hôm nay có sự phân hóa khá rõ rệt giữa các vùng miền và chủng loại. Một số mặt hàng rau ăn lá như cải xanh, xà lách có xu hướng nhích nhẹ do thời tiết một vài nơi không thuận lợi, ảnh hưởng đến nguồn cung. Trong khi đó, giá các loại củ quả như khoai tây, cà rốt lại tương đối ổn định hơn. Diễn biến này phản ánh khá rõ quy luật cung cầu và tác động của các yếu tố ngoại cảnh lên thị trường giá nông sản.
Tháng 12/2025, thị trường rau, củ, quả tại Lâm Đồng ghi nhận đợt tăng giá trên diện rộng, phản ánh rõ tác động của yếu tố thời tiết đến sản xuất nông nghiệp và cung - cầu thị trường. Những đợt mưa lớn kéo dài gây lũ lụt tại một số xã, phường có diện tích sản xuất rau trọng điểm đã làm nguồn cung sụt giảm đáng kể, trong khi nhu cầu tiêu thụ cuối năm tăng cao.
Dạo quanh các nhà vườn tại xã Đức Trọng những ngày này, có thể thấy 2 mảng màu đối lập. Trong khi những vườn bị ngập sâu, thiệt hại nặng sau trận lũ lịch sử cuối tháng 11 đang hối hả làm đất để xuống giống lại, thì ở những khu vực không bị ảnh hưởng, bà con nông dân đang tất bật thu hoạch những lứa rau, củ trong niềm phấn khởi. Tại thôn 34, xã Đức Trọng, bà con nông dân đang thu hoạch những lứa cà chua cuối vụ vừa không giấu được sự bất ngờ trước diễn biến thị trường. Giá thu mua tại vườn đã chạm mốc 33.000 đồng/kg. Đây là mức giá cao hiếm thấy, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho người nông dân sau những tháng ngày chăm bón vất vả. Và khi diện tích cà chua đã chuyển sang giai đoạn “cà ngọn” - thời điểm trái nhỏ và mẫu mã không còn đẹp, vốn dĩ thường bị bỏ đi hoặc bán rẻ như cho, thì nay thương lái vẫn săn đón thu mua với giá khoảng 6.000 đồng/kg. Một thương lái dày dạn kinh nghiệm tại chợ Liên Nghĩa, xã Đức Trọng cho biết, mức giá cà chua hiện tại đang dao động từ 15.000 - 35.000 đồng/kg tùy loại. So với mức giá trung bình chỉ khoảng 10.000 - 15.000 đồng/kg như trước đây, mặt bằng giá mới đã lập một “kỷ lục” mới.
Yếu tố thời tiết và mùa vụ ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ nhất. Nắng nóng kéo dài, mưa bão, lũ lụt hay rét đậm rét hại đều có thể làm giảm năng suất, chất lượng rau củ, thậm chí gây mất trắng. Rau trái vụ thường có giá cao hơn chính vụ do nguồn cung hạn chế và chi phí canh tác cao hơn. Ví dụ, mưa lớn kéo dài dễ gây úng, dập nát các loại rau ăn lá, đẩy giá tăng lên.
Quy luật muôn thuở của thị trường. Khi nguồn cung dồi dào (được mùa, thu hoạch rộ) mà sức mua không tăng tương ứng, giá sẽ giảm (hiện tượng “được mùa mất giá”). Ngược lại, khi nguồn cung khan hiếm do thời tiết xấu, sâu bệnh hại hoặc nhu cầu tăng đột biến (dịp lễ, Tết), giá rau củ chắc chắn sẽ bị đẩy lên cao.
Biến động giá rau củ tác động không nhỏ đến chuỗi cung ứng và đời sống người dân
Tại các chợ ở khu vực Đà Lạt, hầu hết các nhóm rau chủ lực đều tăng giá, trong đó nổi bật là những mặt hàng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ hoặc nhu cầu tiêu thụ cao. Cụ thể, ớt sừng là mặt hàng ghi nhận mức tăng cao nhất: 44.000 đồng/kg, tăng tới 22.000 đồng/kg so với tháng trước. Mức tăng đột biến này cho thấy nguồn cung bị thu hẹp rõ rệt, trong khi sức mua từ thị trường trong nước và các cơ sở chế biến vẫn duy trì ở mức cao.
Nhóm rau xà lách cũng chứng kiến xu hướng tăng giá rõ nhất. Xà lách coron 26.600 đồng/kg, tăng 11.100 đồng/kg; xà lách lolo xanh 9.600 đồng/kg, tăng 1.600 đồng/kg; xà lách cuộn 13.200 đồng/kg, tăng 3.200 đồng/kg so với tháng trước. Do đặc thù sinh trưởng ngắn ngày và nhạy cảm với thời tiết, rau ăn lá thường chịu ảnh hưởng trực tiếp từ mưa lớn, khiến sản lượng giảm nhanh khi điều kiện thời tiết bất lợi.
Đáng chú ý, giá ớt chuông - một trong những sản phẩm đặc trưng của vùng rau Đà Lạt tiếp tục tăng trong tháng 12/2025, với ớt màu đỏ và vàng dao động từ 43.000 - 44.800 đồng/kg, tăng 6.500 - 6.800 đồng/kg. Bên cạnh đó, nhiều mặt hàng rau gia vị và rau, củ khác cũng tăng giá đáng kể. Hành lá 14.000 đồng/kg, tăng 6.250 đồng/kg; su hào 7.400 đồng/kg, tăng 2.900 đồng/kg; rau bó xôi 37.400 đồng/kg, tăng 2.400 đồng/kg. Các loại rau phổ biến trong bữa ăn hằng ngày như cải thảo và bắp cải cũng tăng giá...
Tại các chợ dân sinh, tiếng than vãn về giá thực phẩm trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Bây giờ đi chợ với 100.000 đồng trong tay chẳng mua được bao nhiêu. Hầu hết các loại rau xanh, củ, quả đều tăng giá gấp đôi, gấp ba. Xu hướng tăng đồng loạt cho thấy tác động lan tỏa của.
Giá bán tại vườn cao giúp bà con nông dân có lãi, bù đắp chi phí sản xuất và có thêm động lực tái đầu tư. Tuy nhiên, khi giá xuống thấp, đặc biệt là dưới giá thành, bà con sẽ thua lỗ nặng, đời sống gặp nhiều khó khăn. Nhiều nhà vườn ở Đà Lạt, Lâm Đồng từng chia sẻ nỗi lo về điệp khúc “trồng – chặt” khi giá cả bấp bênh.
Giá cả biến động với thương lái, đại lý đòi hỏi họ phải nhanh nhạy trong việc thu mua, điều phối hàng hóa và định giá bán buôn. Rủi ro cũng tăng lên khi giá giảm đột ngột sau khi đã gom hàng.
Giá rau củ tăng cao ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu hàng ngày đối với người tiêu dùng, đặc biệt là với những gia đình có thu nhập trung bình và thấp. Bữa ăn gia đình có thể phải cắt giảm lượng rau xanh hoặc tìm kiếm các loại rau củ có giá rẻ hơn để thay thế.
Nhìn tổng thể, thị trường rau, củ, quả Lâm Đồng chịu tác động kép từ thời tiết bất lợi và nhu cầu tiêu thụ tăng cao. Mưa lớn, lũ lụt đã làm gián đoạn sản xuất, giảm năng suất và chất lượng sản phẩm, trong khi sức mua cuối năm khiến thị trường trở nên sôi động hơn. Giá cả tăng giúp cải thiện thu nhập cho một số hộ nông dân còn khả năng thu hoạch, song cũng đặt ra thách thức cho công tác bình ổn thị trường và chi phí sinh hoạt của người tiêu dùng.
Hoàng Phương
