Tham gia Diễn đàn có lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Cục Chăn nuôi và Thú y; lãnh đạo Sở NN&MT tỉnh Lạng Sơn; đại diện Sở NN&MT một số tỉnh, thành: Hà Nội, Bắc Giang, Thái Bình, Thái Nguyên; lãnh đạo Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam và 80 đại biểu đại diện cho doanh nghiệp, hợp tác xã chăn nuôi và hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Phát biểu khai mạc, ông Lê Minh Lịch, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết: Chăn nuôi an toàn dịch bệnh không phải là một vấn đề mới, nhưng lại càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày nay. Những năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến nhiều đợt dịch bệnh nghiêm trọng trong ngành chăn nuôi, gây ra những thiệt hại lớn về kinh tế, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và môi trường sống. Những dịch bệnh như cúm gia cầm, dịch tả lợn châu Phi, hay bệnh viêm da nổi cục ở trâu, bò, bệnh lở mồm long móng trên gia súc, đã và đang đe dọa không chỉ ngành nông nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia trong việc xuất khẩu các sản phẩm động vật.
Với những giải pháp khoa học kỹ thuật hiện đại, sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người nông dân, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu tối đa tác động của dịch bệnh và tạo ra một môi trường chăn nuôi an toàn. Chăn nuôi an toàn dịch bệnh không chỉ là yếu tố bảo vệ sức khỏe vật nuôi, sức khỏe cộng đồng mà còn là nền tảng để mở rộng thị trường xuất khẩu, nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm động vật, đồng thời tạo ra cơ hội phát triển kinh tế bền vững.
Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia khẳng định, Diễn đàn là cơ hội để các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và nông dân cùng nhau chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và các giải pháp nhằm xây dựng các vùng chăn nuôi an toàn, nâng cao hiệu quả quản lý dịch bệnh, từ đó tạo ra một hệ thống chăn nuôi không chỉ đảm bảo an toàn trong nước mà còn đáp ứng được yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.
Theo báo cáo đề dẫn của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, những năm qua, ngành chăn nuôi đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh lương thực, thực phẩm của đất nước. Ngành chăn nuôi hiện chiếm tỷ trọng lớn (trên 25%) trong cơ cấu của ngành Nông nghiệp và là sinh kế quan trọng của hơn 10 triệu hộ gia đình nông thôn. Năm 2024 tổng sản lượng thịt hơi các loại ước đạt 8,26 triệu tấn, tăng 5,4% so với năm 2023; trong đó, thịt lợn hơi 5,16 triệu tấn, tăng 6,6%; thịt gia cầm 2,43 triệu tấn, tăng 5,4%. Sản lượng sữa tươi đạt 1,23 triệu tấn, tăng 6,0%; trứng đạt 20,2 tỷ quả, tăng 5,0%. Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi năm 2024 đạt 533,6 triệu USD, tăng 6,5% so với năm 2023; trong đó, có 122,9 triệu USD là sữa và sản phẩm từ sữa; 172,1 triệu USD thịt, phụ phẩm dạng thịt và phụ phẩm ăn được sau giết mổ của động vật.
Tuy nhiên theo đánh giá của các chuyên gia, việc xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam sang các nước hiện chưa được như mong muốn bởi tổng đàn vật nuôi của cả nước lớn (đàn gia cầm đạt hơn 520 triệu con, đàn lợn có hơn 28 triệu con...), cơ bản vẫn nuôi theo hình thức truyền thống, manh mún, nhỏ lẻ, chưa bảo đảm an toàn dịch bệnh.
Nguy cơ các loại dịch bệnh trên đàn vật nuôi tiếp tục phát sinh và lây lan trong thời gian tới vẫn rất cao, do mầm bệnh lưu hành trên đàn vật nuôi và ngoài môi trường. Giết mổ nhỏ lẻ chiếm đa số; tỷ lệ tiêm phòng các loại vaccine thấp. Công tác giám sát phát hiện, báo cáo và công bố dịch bệnh chưa kịp thời. Chính quyền và các cơ quan chuyên môn ở một số nơi đôi lúc vẫn chủ quan, lơ là, không nắm rõ thông tin dịch bệnh, để người dân bán chạy động vật mắc bệnh làm dịch bệnh lây lan. Cơ sở hạ tầng trong các vùng quy hoạch chăn nuôi, giết mổ tập trung còn thiếu, chưa đồng bộ... 
Đối với tỉnh Lạng Sơn, chủ yếu là chăn nuôi nông hộ quy mô nhỏ lẻ, chăn nuôi theo hình thức tận dụng nguồn thức ăn tại chỗ, năng suất chăn nuôi còn thấp, nguy cơ phát sinh dịch bệnh cao. Tổng đàn trâu hiện có: 52.259 con, giảm 9,8% so với cùng kỳ; tổng đàn bò hiện có: 27.466 con, giảm 2,8% so với cùng kỳ; đàn ngựa có: 6.440 con, tăng 8,45% so với cùng kỳ; đàn dê 42.502 con, tăng 2% so với cùng kỳ; tổng đàn lợn có: 167.190 con, giảm 3,3% so với cùng kỳ; tổng đàn gia cầm có: 4.225 nghìn con, giảm 1% so với cùng kỳ; tổng đàn chó nuôi có khoảng trên 130.089 con.
Những năm gần đây tỉnh Lạng Sơn đã quan tâm, khuyến khích phát triển chăn nuôi theo phương thức gia trại, trang trại, HTX chăn nuôi quy mô lớn sản xuất theo chuỗi liên kết, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuất, công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường, tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương… Các mô hình này không chỉ giúp tăng sản lượng mà còn gắn liền với bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống người dân trên địa bàn. Đến nay đã có trên 14 dự án đầu tư, với tổng kinh phí dự kiến 1.961,456 triệu đồng; có 7 dự án đã hoàn thành đưa vào hoạt động. Hiện có một số doanh nghiệp vẫn đang tiếp tục xây dựng trang trại chăn nuôi trên địa bàn các huyện, thành phố.
Trong khuôn khổ diễn đàn, đại diện các hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, các nhà khoa học, chuyên gia về chăn nuôi thuộc Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Cục Chăn nuôi và Thú y, Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam… cùng nhau trao đổi về kinh nghiệm, làm rõ hơn về những biện pháp phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả trong chăn nuôi; giải pháp xây dựng cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh; những thách thức và cơ hội trong việc phát triển chăn nuôi an toàn dịch bệnh để phục vụ nhu cầu thực phẩm trong nước và hướng tới xuất khẩu…
Với việc tham gia diễn đàn, các cơ quan quản lý nhà nước liên quan của tỉnh Lạng Sơn, các doanh nghiệp, cơ sở, hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh đã bổ sung nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học, nhất là kinh nghiệm trong xây dựng vùng an toàn dịch bệnh nhằm xây dựng các vùng chăn nuôi an toàn, nâng cao hiệu quả quản lý dịch bệnh.
Thông qua diễn dàn, với việc có thêm kiến thức, kinh nghiệm về ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại vào chăn nuôi, các doanh nghiệp, cơ sở, hộ chăn nuôi tại Lạng Sơn sẽ giảm thiểu tối đa tác động của dịch bệnh và tạo ra một môi trường chăn nuôi an toàn, từ đó tạo ra một hệ thống chăn nuôi không chỉ đảm bảo an toàn trong nước mà còn đáp ứng được yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế, từ đó hướng đến mục tiêu xuất khẩu gia súc, gia cầm.
Sau diễn đàn, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Cục Chăn nuôi và Thú y sẽ bổ sung thêm những kinh nghiệm trong xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, kinh nghiệm trong phòng, chống dịch bệnh trên đàn vật nuôi của các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vào những giải pháp cho những diễn đàn được tổ chức tại các tỉnh, thành khác trong thời gian tới.
Triệu Thành
