Ghi nhận thực tế, phóng viên nhận thấy tại các quầy của Nhà sách Newton bày bán rất nhiều mặt hàng thuộc danh mục sách vở, đồ dụng học tập, văn phòng phẩm, đồ chơi cho trẻ em… Trong đó, có những hàng hoá sản xuất tại Việt Nam, đầy đủ thông tin về nơi sản xuất, thành phần theo quy định, nhưng cũng có nhiều hàng hoá nhập khẩu không có tem nhãn phụ Tiếng Việt. Ngoài vài dòng chữ tượng hình nước ngoài và giá bán thì trên nhiều sản phẩm, người tiêu dung không tìm thấy bất kì thông tin nào về xuất xứ, thời hạn sản xuất, hạn sử dụng, thành phần của sản phẩm… Điều này gây khó khăn cho người tiêu dùng trong quá trình lựa chọn sản phẩm.
Trong khi đó, pháp luật đã có những quy định cụ thể về tem nhãn hàng hoá lưu thông trên thị trường. Theo đó, sản phẩm bày bán phải có nhãn hàng hóa. Nhãn hàng hoá bao gồm hai loại là nhãn gốc và nhãn phụ. Nhãn gốc là nhãn được thể hiện lần đầu được gắn trên bao bì, hàng hóa do các cá nhân, tổ chức sản xuất hàng hóa tự gắn lên đó (được quy định tại khoản 3, Điều 3, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Nhãn phụ cũng tương tự như nhãn gốc được gắn lên trên hàng hóa hoặc bao bì thương phẩm nhưng ngôn ngữ sử dụng phải là Tiếng Việt, trên đó nêu rõ những nội dung bắt buộc trên nhãn gốc luật định các cá nhân, tổ chức phải dịch từ tiếng nước ngoài sang Tiếng Việt hoặc là những nội dung mà nhãn gốc còn thiếu theo quy định của pháp luật Việt Nam cần phải bổ sung (được quy định tại khoản 4, Điều 3, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Nghị định số 43/2017/NĐ-CP và Nghị định số 98/2020/NĐ-CP cũng có những quy định về thông tin in trên nhãn phụ và quy định về tem nhãn hàng hóa nhập khẩu, quy định về xử phạt hành vi vi phạm trong buôn bán hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng trôi nổi, hàng có dấu hiệu làm nhái, làm giả có thể phạt tiền đến 200 triệu đồng tùy vào mức độ vi phạm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Ngoài ra, theo Nghị định số 126/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp; tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa; hoạt động khoa học và công nghệ, chuyển giao công nghệ; năng lượng nguyên tử thì các hành vi kinh doanh hàng hóa không có nhãn; không có nhãn gốc hoặc có nhãn gốc nhưng ghi không đủ hoặc ghi không đúng các nội dung bắt buộc hoặc bị thay đổi; có nhãn, kể cả nhãn gốc hoặc nhãn phụ đối với hàng hóa nhập khẩu bị tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch thông tin về hàng hóa; gian lận về thời hạn sử dụng; hàng hóa đã quá hạn sử dụng… sẽ bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, sẽ được áp dụng kể cả trong trường hợp vi phạm lần đầu.
Như vậy, việc kinh doanh nhiều mặt hàng có nhãn gốc bằng tiếng nước ngoài nhưng không có nhãn phụ bằng Tiếng Việt không những vi phạm các quy định pháp luật hiện hành, mà vấn đề nguồn gốc, chất lượng các sản phẩm tại Nhà sách Newton cũng được người tiêu dùng hết sức quan tâm.
Hiện nay, nạn hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ là một trong những vấn đề nhức nhối của xã hội. Hệ lụy tiêu cực gây ra không nhỏ như ảnh hưởng đến sức khỏe, làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng, làm giảm uy tín của các nhà sản xuất, kinh doanh chân chính. Liên quan tới vấn đề hàng hóa mà đặc biệt là đồ dùng học tập không rõ nguồn gốc xuất xứ, chị N.B.T (Mạc Thái Tổ, Hà Nội) chia sẻ: "Đồ chơi, đồ dùng học tập nhập ngoại bày bán tràn lan và được ưa chuộng sử dụng, nhưng liệu những sản phẩm này có được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng cũng như mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ em, học sinh? Với tư cách là phụ huynh, tôi không thể không lo lắng khi trẻ đang sử dụng các sản phẩm trôi nổi này trong học tập hằng ngày”.
Trước thực tế trên, đề nghị Cục Quản lý thị trường Hà Nội xác minh, kiểm tra hoạt động kinh doanh tại Nhà sách Newton, xử lý sai phạm (nếu có), nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.
Việt Anh
