Phân mảnh ADN tinh trùng: Thủ phạm gây vô sinh ở nam giới

Mối nguy không ngờ tới

Hai vợ chồng chị N.T.D. đã mang thai 3 lần trong 2 năm, nhưng cả 3 lần đều sảy thai liên tiếp và không giữ được con. Khi đi khám, chị được thông báo kết quả sức khỏe hoàn toàn bình thường. Một bác sỹ đã giới thiệu vợ chồng chị đến làm xét nghiệm tại Trung tâm GENTIS (Công ty CP Dịch vụ phân tích di truyền) và thật bất ngờ khi nguyên nhân sảy thai lại đến từ người mà chị trước nay chưa bao giờ nghĩ tới - chồng chị đã mắc phải tình trạng phân mảnh ADN tinh trùng.

Không chỉ riêng anh chị N.T.D., có rất nhiều gia đình, cặp vợ chồng khác cũng gặp phải tình cảnh như trên.

Phân mảnh ADN tinh trùng là tình trạng chuỗi ADN của tinh trùng không liền mạch mà bị đứt gãy. Khi ADN tinh trùng đứt gãy tại những vị trí chứa gen liên quan đến khả năng sinh sản hay sự phát triển, làm tổ của phôi, sẽ ảnh hưởng tới kết quả thụ tinh và thai kỳ.

“Tỷ lệ phân mảnh ADN tinh trùng được coi là bình thường khi số lượng tinh trùng đứt gãy dưới 15% tổng số lượng tinh trùng, mức độ trung bình sẽ nằm trong khoảng 15 - 30%, và mức độ phân mảnh tinh trùng nhiều là trên 30%. Dựa vào mức độ phân mảnh tinh trùng, người ta sẽ cân nhắc xem chọn phương án gì để điều trị phù hợp cho bệnh nhân”, ThS. BS. Đinh Hữu Việt, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho biết.

Tỷ lệ phân mảnh tinh trùng càng nhiều, thì càng ảnh hưởng tới khả năng sinh sản. Ngoài việc gây vô sinh ở nam giới, phân mảnh ADN tinh trùng còn dẫn tới việc lưu, sảy thai liên tiếp, hoặc sinh con mắc dị tật.

Vậy đứt gãy ADN tinh trùng do đâu?

Hiện nay, tình trạng này ngày càng trở nên phổ biến và chiếm tới 15 - 25% nguyên nhân vô sinh ở nam giới. Nhiều tác nhân trong đó được các chuyên gia, bác sỹ GENTIS cảnh báo do thói quen ăn uống, áp lực sống, lối sinh hoạt thiếu lành mạnh cùng với sự ô nhiễm môi trường sống, môi trường làm việc ở nam giới gây ra. 

Theo đó, nếu như nam giới tiếp xúc với quá nhiều chất phóng xạ, sắt, chì, các chất điện từ, tiếng ồn, sóng từ trường... hoặc làm việc trong môi trường có nhiệt độ cao như hầm, lò... đều sẽ ảnh hưởng đến sự sinh sản. Rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích cũng là yếu tố gây nên sự đứt gãy tinh trùng ADN. 

Theo Trưởng khoa Nam học (Bệnh viện Bình Dân), ThS. BS. Mai Bá Tiến Dũng:

“Việc chạy theo cuộc sống công nghiệp - hiện đại hóa, con người ta dần lãng quên các thực phẩm tươi sạch, lành mạnh mà hình thành thói quen ăn đồ ăn “fast-food”. Cơ thể từ đó không có chế độ ăn dinh dưỡng hợp lý, không được bổ sung các loại vitamin (E, C, acid folic...), khoáng chất từ hoa quả rau xanh, kẽm (có trong thịt bò, hải sản...).

Đối mặt với áp lực cuộc sống công việc, nam giới chọn sử dụng trà, cà phê để chống lại cơn buồn ngủ thay vì tập thể dục để giữ được tinh thần và cơ thể khỏe khoắn. Tất cả những điều này, đều là những mối nguy tiềm ẩn và là các chất độc hại ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống và chức năng sinh sản ở nam giới”.

“Cải thiện lối sống sinh hoạt (ăn uống, ngủ nghỉ đầy đủ, cân bằng), tập thể dục điều độ, cân nhắc khi dùng các chất kích thích, tránh sử dụng tiếp xúc một số loại sản phẩm hóa chất nhất định, sẽ giúp cải thiện tình trạng phân mảnh ADN tinh trùng. Ngoài ra, có thể sử dụng thêm các sản phẩm thực phẩm chức năng để giúp cải thiện chất lượng, số lượng tinh trùng và tăng thêm khả năng có con”, ThS. BS. Mai Bá Tiến Dũng lưu ý.

Vai trò của xét nghiệm phân mảnh ADN tinh trùng trong điều trị vô sinh nam

Giám đốc R&D Công ty GENTIS, TS. Phạm Đình Minh khuyến nghị:

“Không thể phát hiện được sự phân mảnh ADN tinh trùng nếu chỉ kiểm tra tinh dịch đồ. Nếu có nghi ngờ, cần đến các bệnh viện chuyên khoa hoặc các trung tâm xét nghiệm để thăm khám và làm các xét nghiệm phân mảnh ADN tinh trùng để cho ra kết quả chính xác nhất cùng phương hướng điều trị kịp thời, từ đó rút ngắn chi phí, thời gian và nâng cao cơ hội có con cho các cặp vợ chồng”. 

Xét nghiệm phân mảnh ADN tinh trùng nhằm xác định khả năng thụ tinh của tinh trùng, nguyên nhân của các trường hợp sảy thai tự nhiên và dự đoán được tỷ lệ thất bại trong việc thụ tinh ống nghiệm. Từ đó, bác sỹ có thể chọn lọc tinh trùng tốt nhất, dự đoán được chất lượng của phôi và tỷ lệ thụ thai, tăng cao hiệu quả trong việc điều trị cho người bệnh hiếm muộn và quá trình IVF.

Tại GENTIS, xét nghiệm phân mảnh ADN tinh trùng sử dụng phương pháp SCSA (Sperm Chromatin Structure Assay). Đây là phương pháp định lượng trực tiếp sự phân mảnh ADN tinh trùng thông qua hệ thống đếm Flow cytometry dựa vào sự đổi màu của thuốc nhuộm. Phương pháp này được xem là tiêu chuẩn vàng trong đánh giá phân mảnh ADN tinh trùng, được các bác sỹ và các chuyên gia đánh giá rất cao. Ngoài ra, SCSA còn có độ chính xác rất cao, không phụ thuộc vào kinh nghiệm người thực hiện. Hơn nữa, quy trình thực hiện rất đơn giản (chỉ cần 100µL tinh trùng bảo quản trong ống chứa dung dịch bảo quản (SCD)), thời gian trả kết quả nhanh, chỉ khoảng 2 ngày.

Tự hào là đơn vị tiên phong về xét nghiệm gen với công nghệ hàng đầu của Mỹ, châu Âu, GENTIS với 2 phòng xét nghiệm hiện đại bậc nhất tại TP. HCM và Hà Nội, người bệnh và các bác sỹ đã tin tưởng gửi gắm hơn 100.000 mẫu xét nghiệm tới GENTIS. 

GENTIS hứa hẹn sẽ luôn cập nhật, đổi mới, cải tiến các kỹ thuật, công nghệ và áp dụng những kiến thức hiện đại nhất trong hỗ trợ sinh sản để hoàn thành thật tốt sứ mệnh mang con yêu về cho các cặp vợ chồng, gia đình hiếm muộn. 

Vân Anh