Theo quyết định, Ban Chỉ đạo do ông Lê Đức Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị làm Trưởng ban. Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ tham mưu UBND tỉnh phối hợp với các bộ, ngành Trung ương xây dựng, hoàn thiện Đề án Khu kinh tế thương mại qua biên giới Lao Bảo - Densavan và hiệp định triển khai đề án giữa Việt Nam - Lào, trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định để tổ chức thực hiện.
Ban Chỉ đạo đồng thời phối hợp với tổ công tác của tỉnh Savannakhet (Lào) nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù thí điểm cho Khu kinh tế thương mại qua biên giới Lao Bảo - Densavan; trao đổi, thống nhất nội dung đề án để phía Savannakhet trình Chính phủ Lào thông qua.
Trước đó, năm 2023, tỉnh Quảng Trị đã xây dựng Đề án “Khu kinh tế – thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo (Việt Nam) – Densavan (Lào)”, nhằm khai thác lợi thế vị trí địa kinh tế, địa chính trị của tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây, đặc biệt là trục Đường 9 và khu vực hai bên cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Densavan. Việc thành lập Ban Chỉ đạo cho thấy quyết tâm chính trị của Quảng Trị trong việc sớm đưa đề án từ ý tưởng sang triển khai thực tế, kết nối sâu hơn với các nước tiểu vùng Mekong mở rộng.
Theo đề án, Khu kinh tế thương mại qua biên giới Lao Bảo - Densavan có tổng diện tích 2.508 ha, trong đó phía Việt Nam 1.723 ha, phía Lào 785 ha, bao gồm toàn bộ Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo và Khu thương mại biên giới Densavan. Đây là khu kinh tế chung của hai quốc gia và cũng là mô hình lần đầu được hình thành, đòi hỏi hệ cơ chế, chính sách vượt trội so với các khu kinh tế cửa khẩu hiện có.
Tại hội thảo “Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan: Từ ý tưởng đến hiện thực” tổ chức năm 2024, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh, khu vực này cần hướng tới hệ tiêu chuẩn thể chế của một khu thương mại tự do đẳng cấp cao, đủ sức cạnh tranh và hội nhập sâu với chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.
Theo đề án do tỉnh Quảng Trị xây dựng, các chính sách ưu đãi đặc thù cho Khu kinh tế thương mại qua biên giới tập trung vào bốn nhóm lớn: đầu tư hạ tầng; đất đai; thuế, tài chính tiền tệ; và mô hình tổ chức, quản lý. Trong đó, thời hạn giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án có thể lên tới 50 - 70 năm; ngân sách Trung ương hỗ trợ đầu tư hạ tầng; thủ tục đầu tư được đơn giản hóa; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam, Lào và doanh nghiệp nước ngoài tiếp cận vốn, mở rộng sản xuất kinh doanh.
Doanh nghiệp đầu tư vào khu kinh tế sẽ được áp dụng các mức ưu đãi thuế cao nhất theo quy định hiện hành của Việt Nam hoặc Lào, bao gồm miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt trong thời hạn nhất định, nhằm gia tăng sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư chiến lược.
Ở góc độ chuyên gia, TS. Nguyễn Thanh Tuấn, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế cho rằng, để Khu kinh tế thương mại qua biên giới Lao Bảo - Densavan vận hành hiệu quả, hai bên cần hài hòa các quy định về hải quan, xuất nhập cảnh, tiêu chuẩn kỹ thuật và chính sách lao động. Đồng thời, cần thiết lập cơ chế phối hợp thường xuyên giữa Quảng Trị và Savannakhet, ưu tiên các dự án hợp tác cụ thể về hạ tầng logistics và dịch vụ biên giới.
Theo UBND tỉnh Quảng Trị, việc xây dựng và phát triển Khu kinh tế thương mại qua biên giới Lao Bảo - Densavan được chia làm ba giai đoạn. Giai đoạn 2024 - 2025 tập trung hoàn thiện khung pháp lý, triển khai một số hạng mục hạ tầng tại khu vực cửa khẩu, bước đầu thu hút đầu tư. Giai đoạn 2026 - 2030 đẩy mạnh thu hút doanh nghiệp, phát triển hạ tầng và hoàn thiện cơ chế, chính sách. Sau năm 2030, khu kinh tế được định hướng trở thành động lực tăng trưởng mới, mô hình kiểu mẫu cho hợp tác và phát triển kinh tế xuyên biên giới Việt Nam - Lào.
Hậu Thạch (t/h)
