Nỗ lực thực hiện mục tiêu
Năm 2025, tổng vốn đầu tư công được Quốc hội quyết nghị và phân bổ lên đến gần 830 nghìn tỷ đồng, bao gồm vốn ngân sách Trung ương hơn 353,6 nghìn tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương hơn 475,7 nghìn tỷ đồng. Nguồn vốn được ưu tiên bố trí cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, dự án đường cao tốc, đường ven biển…
Tại Việt Nam, đầu tư công chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng đầu tư và đóng góp đáng kể vào tăng trưởng tổng mức đầu tư và tăng trưởng kinh tế-xã hội. Thông qua đầu tư công, nguồn vốn ngân sách nhà nước đã kích hoạt, huy động các nguồn lực đầu tư toàn xã hội, đẩy mạnh hợp tác công-tư trong phát triển hạ tầng chiến lược. Từ đó, đầu tư công bước đầu phát huy vai trò là vốn mồi, dẫn dắt đầu tư của các thành phần kinh tế khác.
Những năm gần đây, Chính phủ xác định giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu của các cấp, các ngành, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo ra không gian phát triển mới. Từ định hướng này, khái niệm về vai trò dẫn dắt của đầu tư công không chỉ tập trung trong lĩnh vực phát triển kết cấu cơ sở hạ tầng mà còn ở "hạ tầng mềm", gồm năng lực kết nối hệ thống hạ tầng, nguồn nhân lực, chi phí vận hành…
Mới đây, vào ngày 18/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc thúc đẩy đầu tư công năm 2025 (lần thứ 4). Tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh:
Chỉ còn chưa đầy 1 quý nữa là hết năm 2025. Cả nước phải thực hiện giải pháp nước rút hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng, Quốc hội giao. Để đạt mục tiêu tăng trưởng hơn 8% trong năm 2025, tạo đà, tạo thế, tạo lực cho tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo, một trong những động lực tăng trưởng là đầu tư, trong đó có đầu tư công.
Tại Thanh Hóa, theo báo cáo của Sở Tài chính, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của tỉnh là 16.193,067 tỷ đồng; trong đó, kế hoạch vốn năm 2025 là 15.101,486 tỷ đồng, kế hoạch vốn năm 2024 được phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2025 là 1.091,581 tỷ đồng.
Tính đến ngày 28/10/2025 tổng giá trị giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 (bao gồm cả vốn do cấp xã giao tăng thêm) đạt 15.844,8 tỷ đồng, bằng 63,3% kế hoạch, cao hơn 12,6% so với tỷ lệ giải ngân chung của cả nước (đến hết ngày 16/10/2025, cả nước đạt 50,7%). Cao hơn 3,1% so với mục tiêu đề ra tại Chiến dịch cao điểm 90 ngày đêm hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 (theo kế hoạch đến ngày 28/10/2025 đạt từ 60,2%).
Một số chủ đầu tư đã giải ngân hết kế hoạch vốn như : Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Yên Định, Chi cục Thủy lợi, Bệnh viện Mắt, Sở Công Thương, Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Thanh Hóa và 47 UBND xã, phường.
Một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân gần đạt kế hoạch, như: Văn phòng Tỉnh ủy (98%), Sở Dân tộc và Tôn giáo (93%), Tỉnh đoàn Thanh Hóa (92,8%), Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Nông Cống (91,1%), Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Triệu Sơn (90,6%)...
Hiện, toàn tỉnh có 107/221 chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân đạt và vượt mục tiêu đề ra tại Chiến dịch cao điểm 90 ngày đêm hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Trong đó, có 16 chủ đầu tư cấp tỉnh gồm: Văn phòng Tỉnh ủy, Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Chi cục Thủy lợi, Sở Công thương, Sở Khoa học và Công nghệ, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Đông Sơn... 91 chủ đầu tư là UBND các xã, phường gồm: xã Lưu Vệ, Quảng Yên, Xuân Du, Mậu Lâm, Yên Thọ, Hậu Lộc, phường Hạc Thành, Quảng Phú, xã Nông Cống, Thắng Lợi...
Hàng loạt khó khăn, vướng mắc
Bên cạnh những kết quả đạt, tình hình giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 của tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Đáng chú ý là có 114/221 chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân chưa đạt mục tiêu đề ra tại Chiến dịch cao điểm 90 ngày đêm hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Trong đó có 39 chủ đầu tư cấp tỉnh; 75 chủ đầu tư là UBND các xã, phường.
Đặc biệt, cùng mặt bằng pháp lý, bên cạnh những chủ đầu tư giải ngân tốt, vẫn còn một số chủ đầu tư giải ngân kế hoạch vốn năm 2025 đạt thấp so với kế hoạch và không bảo đảm tiến độ theo quy định như: Sở Giáo dục và Đào tạo (0,2%), Bệnh viện Ung bướu (0,4%), Bệnh viện Đa khoa tỉnh (6,4%), Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Nghi Sơn (8,9%)... 
Cùng với đó có 46 dự án còn gặp khó khăn, vướng mắc về giải phóng mặt bằng, trong đó có những dự án khởi công từ trước năm 2023 song vẫn chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng. Ngoài ra, sau hơn 4 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh.
Nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ giải ngân thấp được xác định là, sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động đã phát sinh một số tồn tại, hạn chế ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của các dự án do cấp xã, phường (sau sắp xếp) quản lý.
Nhiều xã, phường thiếu cán bộ có chuyên môn, nghiệp vụ về đất đai, tài chính, xây dựng...; một số cán bộ, công chức chưa thích ứng với cơ chế vận hành của chính quyền hai cấp, năng lực chuyên môn còn hạn chế. Khối lượng công việc quá lớn so với số lượng nhân sự, phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng.
Tăng tốc những tháng cuối năm
Trong 2 tháng còn lại của năm 2025, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Hoài Anh đề nghị các chủ đầu tư đạt xấp xỉ kế hoạch tiếp tục nỗ lực, cố gắng, phấn đấu hoàn thành 100% kế hoạch trong tháng 11/2025. Đối với các đơn vị có tỷ lệ giải ngân thấp, rà soát, đánh giá kỹ nguyên nhân; đồng thời xây dựng phương án tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân bảo đảm hoàn thành mục tiêu, kế hoạch đã đề ra.
Các ngành, đơn vị, các địa phương cần dồn sức, tập trung chỉ đạo, thực hiện tốt các nhiệm vụ bảo đảm hoàn thành 100% chỉ tiêu vốn đầu tư công theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các ngành, đơn vị, địa phương tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, trong đó trọng tâm là Kế hoạch số 210/KH-UBND về Chiến dịch cao điểm 90 ngày đêm hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Đồng thời tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ đã đề ra tại thông báo kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh sau hội nghị đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công diễn ra ngày 17/10/2025.
Cùng với đó, tiếp tục rà soát tháo gỡ tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc. Đặc biệt, các xã, phường, khẩn trương tổng hợp những khó khăn, vướng mắc liên quan đến nguồn nhân lực, báo cáo Sở Nội vụ tổng hợp để đề xuất phương án bố trí, sắp xếp cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chung trong tình hình mới, trong đó có nhiệm vụ quản lý đất đai, thực hiện các dự án trên địa bàn.
Liên quan đến nguồn cung vật liệu xây dựng, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoài Anh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục tham mưu các phương án, giải pháp nhằm giải quyết tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng. Trong công tác giải phóng mặt bằng, đồng chí đề nghị các xã, phường tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo và huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động tạo sự đồng thuận trong các tầng lớp Nhân dân.
Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các chủ đầu tư rà soát, kiến nghị điều chỉnh hoặc phân bổ thêm vốn đầu tư báo cáo Sở Tài chính tổng hợp trình UBND tỉnh để có phương án xử lý kịp thời và giao Sở Tài chính rà soát, tham mưu đề xuất phân bổ nguồn vốn phù hợp với yêu cầu thực tiễn và đạt kế hoạch giao. Đồng thời, tham mưu đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn đầu tư công từ năm 2024 chuyển sang năm 2025.
Đồng thời, các chủ đầu tư tiếp tục bám sát Kế hoạch số 210/KH-UBND về Chiến dịch cao điểm 90 ngày đêm hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, qua đó, rà soát kỹ các dự án, xác định mốc thời gian cần giải ngân, đôn đốc nhà thầu, đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Các xã, phường tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công của các dự án đã được giao cho địa phương; đồng thời khẩn trương hoàn thành bàn giao, tiếp nhận các dự án do cấp huyện hoặc là các xã trước sáp nhập chuyên giao để quyết định chủ trương đầu tư...
Với phương châm “Rõ việc - Rõ người - Rõ trách nhiệm - Rõ tiến độ - Rõ hiệu quả”, tỉnh Thanh Hóa phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch vốn trước ngày 31/12/2025.
Hoài Thu
