Năm 2020, UBND tỉnh Lào Cai ban hành và triển khai thực Kế hoạch số 259/KH-UBND ngày 31/7/2019 phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2025 đối với 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao tỉnh Lào Cai thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TU ngày 24/5/2019 Ban Thường vụ Tỉnh uỷ (đối với vùng lõi nghèo). 10 xã có tỉ lệ hộ nghèo rất cao gồm: Hoàng Thu Phố, Lùng Cái (huyện Bắc Hà), Dền Thàng, Pa Cheo (huyện Bát Xát), Nậm Chảy (huyện Văn Bàn), La Pan Tần, Tả Thàng, Tả Ngải Chồ, Dìn Chin, Lùng Khấu Nhin (huyện Mường Khương).
Điểm chung nhất là tất cả đều có địa hình đồi núi, chia cắt phức tạp, giao thông đi lại khó khăn, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh. Bên cạnh đó, các xã này có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, chiếm trên 98%, trong đó, chủ yếu là đồng bào Mông. Tập quán sản xuất, sinh hoạt còn lạc hậu; năng suất lao động thấp. Một bộ phận người dân có tư tưởng ỷ lại, không tự vươn lên thoát nghèo, làm giàu.
Trong khi đó, công tác quy hoạch sản xuất còn hạn chế; chưa hình thành các vùng hàng hóa rõ nét, chưa xác định được thế mạnh của địa phương để khai thác hiệu quả. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi chưa đúng và trúng, nên sản phẩm sản xuất ra không đáp ứng được yêu cầu thị trường.
Qua một năm triển khai thực năm triển khai thực hiện tỷ lệ hộ nghèo bình quân các xã là 18,58%, giảm 10,62% (tương đương 620 hộ), đạt và vượt 132,75% so với mục tiêu kế hoạch (hằng năm giảm trên 8%). Trong đó, điển hình là xã Nậm Chày, huyện Văn Bàn từ xã có tỷ lệ hộ nghèo nhất chiếm 36,12% giảm xuống còn 18,69%.
Xác định phát triển kinh tế sản xuất nông, lâm nghiệp là chìa khóa để đẩy nhanh công cuộc giảm nghèo tại 10 xã trên, trong năm 2021, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với các địa phương, đơn vị tổ chức rà soát, đánh giá tình hình sản xuất các loại nông sản chính tại các xã, đồng thời đề xuất các danh mục dự án hỗ trợ sản xuất như dự án: Trồng măng sặt; Chăn nuôi bò, ngựa sinh sản; Liên kết trồng gừng trâu xuất khẩu (xã Nậm Chầy – Văn Bàn); Dự án: trồng chè Shan; Chăn nuôi lợn đen sinh sản (các xã; Lùng Khấu Nhin, Tả Thàng, Dìn Chin, La Pán tấn – huyện Mường Khương)…Tổng số co 24 dự án tại 10 xã với kinh phí 54.305 tiệu đồng; Dự án đào tạo nghề cho lao động nông thôn tổng số 35 lớp, kinh phí 5.127 triệu đồng.
Trên cơ sở đánh giá các chương trình, dự án giảm nghèo bền vững đã triển khai, trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Lào Cai sẽ ưu tiên bố trí nguồn lực cao nhất cho 10 xã kể trên để tạo sự bứt phá rõ nét. Mục tiêu hướng đến là tạo sự chuyển biến nhanh, rõ nét về đời sống vật chất, tinh thần của người dân; giảm dần khoảng cách về phát triển kinh tế-xã hội của 10 xã so với các xã khác trong tỉnh. Lào Cai phấn đấu giảm tỉ lệ hộ nghèo bình quân từ 8% trở lên theo tiêu chí chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025, nâng mức thu nhập bình quân đầu người năm 2025 của từng xã gấp trên 2 lần so với năm 2020. Đến năm 2025, mỗi xã phấn đấu đạt tối thiểu 15/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. 
Để thực hiện mục tiêu trên, ngay từ năm đầu tiên thực hiện, tỉnh Lào Cai đã điều động, luân chuyển cán bộ có phẩm chất, năng lực chuyên môn tốt, có kiến thức chuyên sâu, nhất là về lĩnh vực nông, lâm nghiệp và phát triển sản xuất về công tác tại 10 xã có tỉ lệ hộ nghèo cao. Tỉnh cũng ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ lao động trên địa bàn những xã trên. Đồng thời, tiếp tục ưu tiên, bổ sung nguồn vốn vay tạo việc làm cho các xã nghèo để thu hút các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh, hộ gia đình được vay vốn mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập cho lao động địa phương.
Bên cạnh đó, tỉnh Lào Cai tập trung ưu tiên nâng cao nguồn nhân lực, đào tạo nghề cho lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, lao động người dân tộc thiểu số. Qua đó, tạo điều kiện cho lao động được làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước, tham gia xuất khẩu lao động, hỗ trợ điều kiện sinh kế, tạo việc làm tại chỗ.
Song song với đó, cơ quan chuyên môn của Lào Cai đã thực hiện tốt công tác phân luồng cho học sinh 10 xã có tỷ lệ nghèo cao.
Ngoài ra, tỉnh Lào Cai thực hiện giải pháp tập trung đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu, đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu nông thôn mới về hạ tầng vùng nông thôn ở 10 xã có tỉ lệ hộ nghèo cao. Trước hết, ưu tiên nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực công trình giao thông, tiếp đến là hệ thống trường, trạm, thủy lợi và các công trình cấp điện sinh hoạt.
Nguyễn Mạnh
