Tổng cục Hải quan khẳng định không thất thu thuế nhưng tại sao lại phải truy thu?

Mới 03 xe đã truy thu thêm hơn 1,6 tỷ đồng

Tổng cục Hải quan đã có kết luận thanh tra nội bộ tại các cục chuyên cấp phép, làm thủ tục nhập khẩu xe biếu tặng như: Hà Nam Ninh, Đà Nẵng, Quảng Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. HCM... Tuy nhiên, lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho rằng, đây là cuộc "thanh tra nội bộ" nên chưa thể cung cấp cho báo chí; cũng như chưa thể trả lời các nội dung Pv Thương hiệu và Công luận đã đặt lịch cả tháng nay (ngày 25/05/2022).

Đáng chú ý, trong báo cáo mới nhất gửi Tổng cục Hải quan ngày 30/05, Cục phó Hải quan Hà Nội Nguyễn Trường Giang cho biết: Có 03 ô tô Mercedes Benz AMG G63, sản xuất năm 2021, được làm thủ tục nhập khẩu diện quà biếu tặng về qua Chi cục Hải quan Gia Thụy (thuộc cục này), sau khi rà soát, kiểm tra hồ sơ đã bị ấn định, truy thu hơn 1,6 tỷ đồng tiền thuế.

Trong số này có chiếc G63 được Công ty cổ phần HC Auto, chủ showroom HC Auto ở 281 Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội bị ấn định, truy thu 867 triệu đồng. Trước đó, tháng 08/2021 doanh nghiệp trên làm thủ tục thông quan xe G63 tại cảng Gia Thụy, quận Long Biên, TP. Hà Nội với giá khai báo 108.000USD (khoảng 2,5 tỷ đồng). Để thông quan, xe này phải đóng khoảng 1,2 tỷ đồng thuế xuất nhập khẩu; 3,2 tỷ đồng thuế tiêu thụ đặc biệt và 689 triệu đồng thuế VAT. Tổng giá trị sau thuế 7,52 tỷ đồng.

Khi đến HC Auto hỏi mua, nhân viên tại đây cho chúng tôi biết: Mercedes-Benz AMG G63 đang được rao bán với giá 13-14 tỷ đồng (thời điểm HC Auto còn mở cửa).

Cục Hải quan Hà Nội vào cuộc xác minh. Theo đó, Chi cục Hải quan Gia Thụy đã làm việc với doanh nghiệp được cung cấp thông tin xe nhập diện quà tặng của đối tác nước ngoài.

Tuy nhiên, trong bộ chứng từ nhận từ đối tác để làm thủ tục nhập khẩu không có tài liệu kỹ thuật nên không xác định được các gói package, option (phụ kiện, trang bị đi kèm) trên xe. Chi cục này cũng đã gửi công văn phối hợp với Cục Đăng kiểm Việt Nam đề nghị cung cấp thông tin.

Tuy nhiên, sau vài lần liên hệ, phía chi cục mới có kết quả và xác định lại trị giá tính thuế xe G63 của HC Auto lên tới 126.300USD. Trong đó, giá xe 110.257USD; tổng các gói option lên tới 15.115USD; phí vận chuyển 928USD. Chi cục Hải quan Gia Thụy đã ban hành, quyết định ấn định thuế ngày 27/05/2022 đối với chiếc xe trên với mức thuế tăng thêm 867 triệu đồng. HC Auto đã nộp đủ số tiền thuế còn thiếu trong ngày 27/05/2022.

Ngoài ra, còn có 1 xe G63 của Cty TNHH Hoàng Long Yên Bài mở tờ khai ngày 04/10/2021 bị xác định lại trị giá, ấn định truy thu 408 triệu đồng tiền thuế; Công ty TNHH German Adler Việt Nam mở tờ khai ngày 30/07/2021 bị xác định lại trị giá, truy thu 358 triệu đồng. Theo tìm hiểu, ông Nguyễn Trường Giang, Cục phó Cục Hải quan Hà Nội cho biết: 02 Doanh nghiệp trên đã nộp đủ số tiền bị truy thu vào ngày 02/06.

Hiện nay, chưa có con số rà soát, truy thu thuế cuối cùng đối với các xe biếu tặng được HC Auto và 2 showroom Sơn Tùng Auto, Sơn Tín Luxury cars (cùng ở Hà Nội) rao bán.

Tuy nhiên, riêng tại 03 cơ sở này, có hàng trăm siêu xe được nhập dạng biếu tặng do các cục hải quan cấp được rao bán tại đây mấy năm qua.

Chỉ mới có vài xe đã cho thấy khẳng định của Tổng cục Hải quan và sự im lặng của một số Cục Thuế liên quan "có vấn đề".

Lãnh đạo Cục Hải quan Hà Nam Ninh cũng cho biết: Phía Tổng cục Hải quan đã kết thúc thanh tra, phát hiện một số sai sót trong khâu nghiệp vụ của cục này. Tuy nhiên, thông tin chi tiết phải chờ Tổng cục báo cáo Bộ Tài chính rồi mới cung cấp cho tạp chí Thương hiệu & Công luận

Sau khi thanh kiểm tra, Tổng cục Hải quan đã yêu cầu đại diện các cục hải quan liên quan họp khẩn về việc quản lý, xác định trị giá tính thuế ô tô biếu tặng do không có mức giá thống nhất giữa các cục.

Trước đó, tại cuộc họp báo ngày 25/05, lãnh đạo Tổng cục Hải quan cũng khẳng định không thất thu thuế đối với xe nhập khẩu theo diện quà biếu tặng.

Về việc cấp phép nhập khẩu xe diện này, lãnh đạo Tổng cục Hải quan khẳng định, nếu phát hiện sai phạm trong việc cấp phép nhập khẩu và thực hiện thủ tục hải quan đối với ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng thì sẽ xử lý nghiêm, không bao che.

Trả lời về việc nộp thuế, theo lãnh đạo Tổng cục Hải quan thì, theo quy định của pháp luật về thuế, đối với ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng, người khai hải quan phải nộp đủ các loại thuế gồm thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng trước khi hàng hóa được thông quan. Đối với xe quà biếu tặng thì người khai phải nộp thêm thuế thu nhập bất thường tại cơ quan thuế nội địa.

Đối với ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng mà các phương tiện thông tin đại chúng đã nêu trong thời gian qua, cơ quan hải quan cho biết đã thực hiện thủ tục theo đúng quy định hiện hành và thu đủ các loại thuế theo quy định. Đồng thời, cơ quan hải quan gửi hồ sơ liên quan đến cơ quan thuế nội địa để thực hiện việc thu thuế thu nhập bất thường.

Tổng cục Hải quan sẽ thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra tại 04 cục hải quan các tỉnh, thành phố có số lượng xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng lớn trong thời gần đây.

Vậy việc khẳng định của Lãnh đạo Tổng cục Hải quan về việc không thất thu thuế đối với xe nhập khẩu theo diện quà biếu tặng có còn đúng hay không sau khi chỉ với 03 chiếc xe đã truy thu hơn 1,6 tỷ đồng?

Yêu cầu Hải quan báo cáo số liệu gần 10 năm về xe nhập khẩu biếu tặng

Ủy ban kiểm tra Trung ương vừa yêu cầu Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan báo cáo tình hình nhập khẩu ô tô diện quà biếu tặng từ năm 2012 đến 31/05/2022. Trong đó, Hải quan phải làm rõ việc chênh lệch giá giữa xe nhập biếu tặng với xe nhập kinh doanh thương mại, lý do chênh lệch.

Ngày 17/06, Tổng cục Hải quan vừa yêu cầu 06 cục Hải quan gồm: Hà Nội, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa–Vũng Tàu, Đà Nẵng và Quảng Ninh thống kê so sánh giá xe ô tô nhập khẩu dưới 9 chỗ ngồi loại hình quà biếu tặng với xe nhập kinh doanh thương mại từ năm 2012 đến 31/05/2022. Các cục phải nêu rõ chủng loại xe, giá khai báo của doanh nghiệp/cá nhân nhập, giá do Hải quan xác định, chênh lệch giá xác định của Hải quan đối với xe thương mại và xe biếu tặng, lý do.

Hồi trung tuần tháng 05/2022, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái giao Bộ Công an, Bộ Tài chính theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương, kiểm tra, xác minh thông tin về những xe sang núp bóng quà tặng nhập khẩu vào Việt Nam.

Sau đó, Tổng cục Hải quan yêu cầu tất cả các cục rà soát hoạt động cấp phép nhập khẩu, thu thuế ô tô biếu tặng từ năm 2016 đến hết tháng 05/2022.

Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị hải quan địa phương thực hiện báo cáo và gửi hồ sơ đề nghị cấp giấy phép nhập khẩu về Tổng cục để xác minh đối với: Các trường hợp nghi vấn về giấy tờ cho, biếu, tặng hoặc chứng từ chứng minh quan hệ giữa người cho tặng và người nhận có dấu hiệu giả mạo; từ khi Thông tư 143/2015/TTBTC có hiệu lực, doanh nghiệp nhập khẩu thường xuyên xe dưới dạng quà biếu, tặng theo định lượng quy định.

Góc nhìn của chuyên gia kinh tế

PGS.TS. Ngô Chí Long chuyên gia kinh tế:

PV: Với những chiếc xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng thì nghĩa vụ đóng thuế như thế nào? Nó khác gì với những chiếc xe nhập khẩu dưới dạng kinh doanh thương mại?

PGS.TS Ngô Chí Long: Thực tế việc thủ tục nhập khẩu xe đối với xe ô tô quà tặng biếu (phần lớn là xe sang) thủ tục hoàn toàn không có gì khác với thủ tục nhập khẩu dưới dạng kinh doanh thương mại. Hoàn toàn vẫn chịu các loại thuế: Thuế nhập khẩu, thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, 2 loại này không có gì khác nhau mà hoàn toàn quy trình thủ tục như nhau.

PV: Những chiếc xe sang rất đắt tiền mà được đổi tên thành dạng xe biếu tặng như vậy thì nó gây thất thu thuế cho Nhà nước như thế nào?

PGS.TS Ngô Chí Long: Thực chất  từ xe quà biếu tặng, xe rất là sang có giá vài tỷ đến vài chục tỷ trở lên Nhà nước hoàn toàn không thất thu thuế, nếu thất thu thuế thì do khâu kê khai giá có thể thấp hơn giá thực tế. Về mặt thất thu về thuế hoàn toàn không có vì nhập khẩu xe dưới dạng biếu tặng cũng nộp đầy đủ 03 loại thuế nhưng ngoài ra còn nộp một loại thuế nữa mà đòi hỏi người nhận được quà biếu đó là thuế thu nhập bất thường như vậy Nhà nước hoàn toàn không thất thu thuế.

PV: Những chiếc xe sang rất đắt tiền như vậy khi được nhập về Việt Nam “núp bóng” dưới dạng xe biếu tặng nhưng lại được đem kinh doanh thương mại thì nó có thể gây ra những cái ảnh hưởng, chênh lệch về tiền phải nộp về nghĩa vụ thuế. Vậy ngoài yếu tố đó ra, theo ông nó sẽ gây tác động tiêu cực như thế nào khác cho nền kinh tế nếu cứ để tình trạng trên diễn ra liên tục như vậy?

PGS.TS Ngô Chí Long: Ta thấy, xe mà nhập khẩu dưới dạng quà tặng hoặc biếu thì hoàn toàn Nhà nước không thất thu thuế nếu khâu Hải quan mà kiểm tra xác định lại giá tính thuế mà không phù hợp, không đúng thì Nhà nước thất thu. Với hiện tượng như vậy thì sẽ gây ra hiện tượng không tốt trên thị trường ô tô. Thứ nhất, tạo sự cạnh tranh không lành mạnh làm cho thị trường ô tô méo mó, với mục đích nhập khẩu xe quà tặng biếu để sử dụng thì thông qua kẽ hở đó, dùng những chiêu trò để biến xe quà tặng biếu để đem đi sử dụng vào mục đích kinh doanh, thương mại chắc chắn sẽ có lợi thế hơn đối với trường hợp nhập xe dưới dạng thương mại. Thứ hai, gây tác hại không tốt đối, biểu hiện là hiệu lực chính sách vẫn còn hạn chế, làm cho hiệu lực chích sách thực thi không chuẩn. Thứ ba, ảnh hưởng đến nhà cung cấp xe chính hãng về giá thành sản phẩm.

PV: Việc các cửa hàng, showroom ở mặt tiền rất đẹp, rất đắc địa ở Hà Nội bán toàn xe sang, sau khi báo chí vào cuộc và đưa thông tin liên quan đến việc xe sang “núp bóng” dưới dạng xe biếu tặng nhưng lại được kinh doanh thương mại thì sau một đêm gần như các cửa hàng, showroom gần như sạch bóng những chiếc xe sang, thậm chí còn đóng cửa sau một đêm. Theo ông tại sao lại có hiện tượng đó?

PGS.TS Ngô Chí Long: Trước khi báo chí, công luận chưa phanh phui thì các cửa hàng, showroom vẫn còn đầy ắp tất cả những xe sang, mà tất cả các xe sang đó thực chất đều nhập khẩu dưới những dạng xe biếu tặng. Khi nghe những thông tin công luận như vậy thì chắc chắn các cơ quan chức năng sẽ vào cuộc, mà khi cơ quan chức năng vào cuộc thì sẽ phát hiện mục đích nhập khẩu xe sang sẽ không chuẩn xác: từ những xe mục đích nhập để làm quà tặng, quà biếu thì cuối cùng bổ nhiên lại trở thành xe mục đích kinh doanh thương mại, để kiếm lãi thu lời. Vậy nếu những chiếc xe đó còn hiện hữu trên thị trường, cửa hàng, showroom cơ quan chức năng vào kiểm tra, thì những hành vi đó chắc chắn bị xử phạt rất nặng. Cho nên những chuyện các cửa hàng, showroom gần như sạch bóng những chiếc xe sang, thậm chí còn đóng cửa sau một đêm là tất nhiên. Khi có tội, người ta phải giấu tội, người ta phải che giấu, phải cất giấu những xe đó đi,

PV: Từ câu chuyện này, để tránh cho thời gian sẽ lặp lại việc trên hoặc sẽ biến tướng tin vi hơn nữa thì lực lượng chức năng cần giải pháp như thế nào? Đặc biệt là khâu nhập khẩu những chiếc xe sang đó?

PGS.TS  Ngô Chí Long: Hiện này, cơ quan Hải quan cũng đã kiến nghị không cấp phép cho những xe nhập khẩu dưới dạng biếu tặng. Vì lợi dụng dưới hình thức dạng biếu tặng thì thành lập những doanh nghiệp ma, thậm chí mang danh những người thu nhập rất là thấp, người rất là nghèo cũng nhận được những xe sang này. Trong bối cảnh như vậy, để không còn hiện tượng như vậy thì khâu kiểm tra, xác minh hồ sơ thông tin doanh nghiệp, cá nhân có sử dụng đúng mục đích hay không hay vì mục đích thương mại. Cơ quan chức năng cần xem xét lại khâu kiểm tra đầu vào, hồ sơ chứng từ một cách rõ ràng, chuẩn xác chặt chẽ.

PV: Các kẽ hở về pháp lý, rõ ràng vẫn có cách để cho các đối tượng, tổ chức, cá nhân có thể lách qua để mang lại nguồn thu nhập rất lớn cho mình, một cách không hợp pháp. Vậy ông có đề xuất gì, có suy nghĩ gì về việc là cần phải hoàn thiện hơn hành lang pháp lý liên quan đến vấn đề này?

PGS.TS Ngô Chí Long: Hiện nay để thực thi về vấn đề này theo Thông tư 143 của Bộ Tài chính đã quy định rất rõ. Nhưng tại sao vẫn có những kẽ hở thì ta thấy pháp luật không bao giờ tuyệt đối mà luôn luôn có những kẽ hở, mà chính những kẽ hở đấy những người có hành vi kinh doanh bất hợp pháp đấy thì người ta thường dùng những chiêu trò để người ta lách. Theo quan điểm của Hải quan, với những chiêu trò như vậy thì cũng khó có khả năng kiểm tra, kiểm soát cho nên Hải quan đề nghị không cấp những loại xe này. Nhưng quan điểm cá nhân của tôi là có cầu thì có cung, có những nhu cầu thực sự, có những nguồn cung thực sự, có những quà tặng chính đáng, cũng không vì lý do mà chúng ta không quản lý được mà chúng ta lại không cấp. Chúng ta nên trách cái hiện tượng không quản được thì cấm, tư duy như vậy không được.

Từ đây, ta thấy kẽ hở nó ở chỗ nào? Kẽ hở chính là khâu cấp phép, chưa điều tra xác minh một cách chuẩn xác, tôi chưa nói ở đây có sự móc nối, có sự thông đồng. Kiểm tra, xác mình một cách đơn giản nhưng cũng không loại trừ mặt trái mà ta có thể nghi ngờ, những điều khuất tất đó hoàn toàn là có, mà chính khuất tất đó đã xảy ra hiện tượng khi đơn vị nào đó được cấp phép là những doanh nghiệp ma hoặc những đối tượng thực chất cũng không có quan hệ gì với bên đối tác nước ngoài. Chính sách hoàn toàn đầy đủ và đúng nhưng theo quan điểm cá nhân của tôi cần hoàn thiện về khâu cấp phép. Những người thực thi chính sách pháp luật cần phải xem xét phát hiện điều tra một cách kiên quyết, xử lý nghiêm các đối tượng có hành vi lách luật.

PV: Trân trọng cảm ơn PGS.TS Ngô Chí Long!

Thương hiệu & Công luận sẽ tiếp tục thông tin tới độc giả.

 Nhóm PV