Điểm nhấn quan trọng nhất của Nghị định 245/2025/NĐ-CP là yêu cầu xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đối với hầu hết các doanh nghiệp phát hành trái phiếu ra công chúng.
Trước đây, quy định này chỉ áp dụng cho một số trường hợp cụ thể, như khi tổng giá trị trái phiếu huy động trong 12 tháng vượt quá 500 tỷ đồng và lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu, hoặc khi tổng dư nợ trái phiếu vượt 100% vốn chủ sở hữu. Sự lỏng lẻo này đã tạo kẽ hở cho nhiều doanh nghiệp có tình hình tài chính yếu kém vẫn có thể huy động vốn, gây rủi ro cao cho nhà đầu tư khi không đảm bảo được khả năng thanh toán nợ.
Với quy định mới, các doanh nghiệp phát hành hoặc trái phiếu chào bán sẽ phải được xếp hạng tín nhiệm bởi một tổ chức xếp hạng độc lập. Điều này giúp nhà đầu tư có thêm một thước đo khách quan để đánh giá mức độ rủi ro của trái phiếu trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Yêu cầu về sự độc lập của tổ chức xếp hạng cũng được nhấn mạnh, đảm bảo rằng không có sự "lách luật" hay mâu thuẫn lợi ích nào xảy ra.
Bên cạnh đó, Nghị định 245/2025/NĐ-CP cũng bổ sung một loạt các điều kiện khác nhằm siết chặt hơn nữa việc phát hành:
Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu: Nợ phải trả (bao gồm cả giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu. Quy định này nhằm đảm bảo an toàn tài chính cho doanh nghiệp, hạn chế tình trạng doanh nghiệp đi vay quá nhiều so với khả năng vốn tự có.
Đại diện người sở hữu trái phiếu: Các doanh nghiệp phát hành phải có đại diện người sở hữu trái phiếu, giúp bảo vệ quyền lợi và tiếng nói của các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức.
Mục đích sử dụng vốn: Đối với trái phiếu phát hành nhằm cơ cấu lại nợ, vốn huy động không được phép thay đổi mục đích sử dụng. Điều này ngăn chặn việc sử dụng vốn sai mục đích, gây thiệt hại cho nhà đầu tư.
Không chỉ siết chặt với doanh nghiệp trong nước, Nghị định 245/2025/NĐ-CP còn mở rộng các quy định cho phép các tổ chức tài chính quốc tế phát hành trái phiếu tại Việt Nam. Theo đó, các tổ chức này phải đáp ứng các điều kiện khắt khe như: có phương án phát hành rõ ràng, kỳ hạn trái phiếu tối thiểu 5 năm, cam kết sử dụng vốn cho các dự án hoặc doanh nghiệp tại Việt Nam, và phải niêm yết trái phiếu sau khi chào bán kết thúc.
Quy định này không chỉ tạo thêm kênh huy động vốn cho các dự án trong nước mà còn giúp thị trường trái phiếu Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn với thị trường tài chính quốc tế.
Những thay đổi trong Nghị định 245/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ chấm dứt tình trạng phát hành trái phiếu ồ ạt, thiếu kiểm soát như trong giai đoạn trước. Việc áp dụng các tiêu chuẩn an toàn tài chính và yêu cầu xếp hạng tín nhiệm sẽ sàng lọc những doanh nghiệp phát hành có chất lượng, đồng thời nâng cao tính minh bạch của thị trường.
Mặc dù có thể tạo ra một số thách thức ban đầu cho các doanh nghiệp, nhưng về lâu dài, các quy định này sẽ xây dựng một thị trường trái phiếu doanh nghiệp vững mạnh, hoạt động hiệu quả và đặc biệt là củng cố niềm tin của nhà đầu tư. Đây là bước đi quan trọng để thị trường trái phiếu trở thành một kênh dẫn vốn hiệu quả, bên cạnh kênh tín dụng ngân hàng, phục vụ cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
L.T(t/h)
