Đây là chia sẻ của Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương về định hướng, giải pháp quan trọng của cơ quan quản lý nhằm hỗ trợ thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam phát triển ổn định, thanh khoản, minh bạch, chất lượng, bền vững hơn trong năm 2024 bên lề buổi lễ đánh cồng Khai trương giao dịch đầu Xuân Giáp Thìn 2024 tại Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh (HOSE) sáng ngày 19/2/2024.
Kỳ vọng cho TTCK Việt Nam sẽ có một năm 2024 khởi sắc hơn
Phóng viên (PV): TTCK trong nước đã trải qua một năm 2023 với nhiều biến động nhưng đã phục hồi tích cực trong những tháng cuối năm. Diễn biến tích cực đó hiện đang được duy trì từ đầu năm 2024 đến nay. Bà có thể chia sẻ về những kết quả nổi bật của thị trường?
Bà Vũ Thị Chân Phương: Năm 2023, trong bối cảnh tình hình kinh tế - chính trị thế giới tiếp tục trải qua nhiều khó khăn, thách thức, TTCK toàn cầu đã chịu nhiều tác động không thuận lợi. Trong bối cảnh chung đó, TTCK Việt Nam tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức và biến động khá mạnh trước những thay đổi bất ngờ của kinh tế vĩ mô và địa chính trị trên thế giới.
Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, sự điều hành quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ Tài chính, cùng sự phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ có hiệu quả của các bộ, ngành, cũng như sự chung sức, đồng lòng của các doanh nghiệp, nhà đầu tư… TTCK năm 2023 vẫn hoạt động ổn định, an toàn, tiếp tục thể hiện vai trò là “hàn thử biểu” và là kênh dẫn vốn trung, dài hạn quan trọng cho nền kinh tế, thu hút sự tham gia tích cực của nhà đầu tư trong, ngoài nước. TTCK Việt Nam được đánh giá là thị trường tăng trưởng tích cực so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Bên cạnh đó, trong năm 2023, trật tự kỷ cương, kỷ luật của thị trường được giữ vững, công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra được tăng cường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường, góp phần làm cho TTCK ngày càng minh bạch, lành mạnh, hoạt động hiệu quả.
Những kết quả tích cực của thị trường trong năm 2023 và sự chuyển biến tích cực của tăng trưởng kinh tế vĩ mô, cũng như kết quả kinh doanh của doanh nghiệp được cải thiện đã làm tăng thêm niềm tin cho nhà đầu tư trên thị trường trong giai đoạn đầu năm 2024. Chỉ số VN-Index đã chính thức vượt mốc 1.200 điểm trong phiên khai Xuân Giáp Thìn và đóng cửa ở mức 1.209,7 điểm. Sự khởi đầu tích tích cực trong giai đoạn đầu năm tạo kỳ vọng cho TTCK Việt Nam sẽ có một năm 2024 khởi sắc hơn, khi các yếu tố nền tảng như kinh tế vĩ mô và sức khỏe doanh nghiệp được dự báo sẽ tiếp tục cải thiện tích cực hơn.
PV: TTCK năm 2024 dự báo sẽ có nhiều yếu tố hỗ trợ tích cực hơn, tuy nhiên năm nay vẫn còn có những yếu tố thách thức, nhất là việc kinh tế vĩ mô, địa chính trị thế giới còn nhiều bất định. Vậy đâu là các yếu tố mang tính cơ hội và đâu là thách thức cho TTCK Việt Nam năm nay, thưa bà?
Bà Vũ Thị Chân Phương: TTCK luôn phụ thuộc vào yếu tố, cả chủ quan và khách quan. Diễn biến của TTCK là phản ánh tổng hòa của các yếu tố vĩ mô trong nước và quốc tế, sức khỏe của doanh nghiệp… qua lăng kính, niềm tin và sự kỳ vọng của các nhà đầu tư trên thị trường.
Chính vì vậy, diễn biến TTCK trong thời gian tới tiếp tục phụ thuộc phần lớn vào các chính sách kinh tế vĩ mô và triển vọng kinh tế trong nước cũng như thế giới. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), chính sách tiền tệ thắt chặt đã dần tái cân bằng tổng cầu về mức sản lượng tiềm năng, sự gián đoạn chuỗi cung ứng và giá cả hàng hóa đã giảm bớt. Lạm phát toàn cầu được dự báo sẽ giảm dần và trở về gần mức mục tiêu của các ngân hàng trung ương vào năm 2024. Mặc dù vậy, kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK nói riêng được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong bối cảnh biến đổi khí hậu, căng thẳng địa chính trị gia tăng ở một số quốc gia, khu vực, nền kinh tế toàn cầu, thị trường tài chính quốc tế được dự báo tiếp tục biến động phức tạp, khó lường. Lạm phát toàn cầu tuy đã được kiểm soát nhưng lạm phát cơ bản được dự báo sẽ vẫn ở mức cao, doanh nghiệp sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, khả năng hấp thụ vốn còn hạn chế.
Tuy vậy, nhìn một cách tổng thể, TTCK trong nước năm 2024 được dự báo sẽ có gam màu tươi sáng hơn so với năm 2023 nhờ sự hỗ trợ của nhiều yếu tố tích cực. Theo đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã và đang chủ động, quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, ổn định, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế như: Giảm mặt bằng lãi suất cho vay; ổn định thị trường ngoại hối; thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công; triển khai các gói tín dụng hỗ trợ các ngành, lĩnh vực, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của thị trường bất động sản, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, miễn, giảm, gia hạn thuế, phí hỗ trợ doanh nghiệp... Do đó, xu hướng tích cực hơn tiếp tục được duy trì trong nhiều ngành và lĩnh vực, từ đó, tạo điều kiện tốt hơn cho sức khỏe doanh nghiệp tiếp tục đà phục hồi. Triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn được các tổ chức quốc tế đánh giá cao, duy trì tốc độ hồi phục nhanh, thuộc nhóm các quốc gia có tốc độ tăng trưởng hàng đầu trong khu vực và thế giới.
Cùng với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Tài chính, sự hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương… những yếu tố tích cực nêu trên kỳ vọng sẽ tiếp tục tạo điều kiện nền tảng cho TTCK Việt Nam duy trì sự ổn định, thanh khoản tốt, tăng trưởng song hành cả quy mô và chất lượng.
Triển khai nhiều giải pháp hoàn thiện các tiêu chí để nâng hạng TTCK
PV: Một trong những nỗ lực lớn của cơ quan quản lý thời gian qua và cũng là thông tin được nhà đầu tư rất mong đợi trong thời gian tới là công tác nâng hạng TTCK từ cận biên lên mới nổi. Bà có thể thông tin thêm về vấn đề này?
Bà Vũ Thị Chân Phương: Nâng hạng TTCK là chủ trương chung và đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo thời gian qua. Nội dung này cũng đã được nêu tại Nghị quyết số 86/NQ-CP ngày 11/7/2022 của Chính phủ và đưa vào Chiến lược Phát triển TTCK đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Mới đây nhất, tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 15/2/2024, Thủ tướng Chính phủ cũng đã yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xử lý nhanh các vướng mắc thuộc lĩnh vực phụ trách để đáp ứng tiêu chí nâng hạng TTCK từ cận biên lên thị trường mới nổi.
Trong thời gian qua, cơ quan quản lý đã rất nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để hoàn thiện các tiêu chí quan trọng do các tổ chức xếp hạng quốc tế đề ra. Theo đó, UBCKNN tổ chức nhiều cuộc họp với các bộ, ngành; đồng thời tổ chức gặp gỡ, làm việc ở trong và ngoài nước với các tổ chức xếp hạng quốc tế, các định chế tài chính quốc tế lớn và các thành viên thị trường để cùng nghiên cứu, đề xuất giải pháp để tháo gỡ các nội dung còn vướng mắc trong công tác nâng hạng của TTCK Việt Nam.
Theo đánh giá của các tổ chức xếp hạng và các định chế tài chính quốc tế lớn, Việt Nam đã có nhiều cải thiện và đạt được nhiều tiêu chí quan trọng. Tuy nhiên, hiện có 2 nhóm vấn đề trọng yếu cần tập trung cải thiện và có những biện pháp tháo gỡ nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào TTCK trong thời gian tới, đó là: Yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (prefunding) và giới hạn sở hữu nước ngoài. Những vấn đề này đều cần có sự phối hợp thiết thực của các bộ, ngành có liên quan để tháo gỡ.
Song song với việc hoàn thiện các tiêu chí chính của các tổ chức xếp hạng quốc tế, chúng tôi tiếp tục hoàn thiện quy định trong nước trên cơ sở nghiên cứu các quy định và thông lệ quốc tế để thúc đẩy TTCK Việt Nam phát triển theo hướng bền vững, tạo môi trường thuận lợi thu hút nhà đầu tư quốc tế và dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài.
Chúng ta phải khẳng định, việc nâng hạng TTCK phụ thuộc vào sự đánh giá khách quan của các tổ chức xếp hạng quốc tế thông qua trải nghiệm thực tế của các nhà đầu tư nước ngoài. Do vậy, dưới sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bên cạnh sự nỗ lực cao nhất của cơ quan quản lý, để đem lại kết quả như kỳ vọng cần sự tham gia và quyết tâm của các bộ, ngành có liên quan.
Bên cạnh đó, việc nâng hạng còn phụ thuộc vào sự trải nghiệm thực tế của nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia TTCK Việt Nam nên rất cần sự chung sức của các thành viên thị trường trong cung cấp dịch vụ, các công ty niêm yết, đặc biệt là các tổ chức niêm yết lớn trong vấn đề công bố thông tin minh bạch, công bố thông tin bằng tiếng Anh, quản trị công ty theo thông lệ tốt…
PV: Kết nối dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài là một trong những hoạt động quan trọng được Bộ Tài chính, UBCKNN rất quan tâm và tổ chức triển khai thành công nhiều năm nay. Để tiếp nối thành công đó, nhất là trong năm 2023 vừa qua, cơ quan quản lý có kế hoạch thế nào trong năm 2024 này?
Bà Vũ Thị Chân Phương: Các chương trình xúc tiến đầu tư gián tiếp tại nước ngoài là một trong các hoạt động thường niên của Bộ Tài chính (UBCKNN), được bắt đầu triển khai từ năm 2014. Các chương trình xúc tiến đầu tư đã góp phần quan trọng quảng bá tiềm năng TTCK Việt Nam tới cộng đồng đầu tư quốc tế giúp kích cầu và khơi thông nguồn vốn đầu tư gián tiếp vào TTCK Việt Nam.
Sau 3 năm bị gián đoạn do đại dịch COVID-19, năm 2023, UBCKNN đã tiếp tục thực hiện các chương trình xúc tiến đầu tư dưới nhiều hình thức đa dạng, đặc biệt các chương trình tiếp xúc, đối thoại với nhà đầu tư được lồng ghép trong khuôn khổ các chương trình công tác nước ngoài của lãnh đạo Bộ Tài chính và UBCKNN. Thông qua các chương trình xúc tiến đầu tư gián tiếp tại nước ngoài tại châu Âu, HongKong (Trung Quốc) và Mỹ trong năm 2023 đều cho thấy sự quan tâm, tham gia tích cực của cộng đồng các nhà đầu tư tại nước sở tại, bao gồm các tổ chức tài chính lớn, các quỹ đầu tư và các doanh nghiệp đang có nhu cầu mở rộng thị trường kinh doanh sang Việt Nam.
Năm 2024 này, trên cơ sở kinh nghiệm và kết quả tích cực đạt được của các năm trước, dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, UBCKNN sẽ tiếp tục xây dựng các chương trình xúc tiến đầu tư gián tiếp tại nước ngoài để quảng bá và thu hút mạnh mẽ hơn dòng vốn nước ngoài tham gia vào TTCK Việt Nam; đồng thời tăng cường kết nối, xây dựng, củng cố quan hệ hợp tác với cơ quan quản lý TTCK, các định chế, tổ chức tài chính, đầu tư lớn trên thế giới. Trước mắt, dự kiến trong tháng 3 tới, dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, UBCKNN đang phối hợp với các đơn vị chức năng thuộc Bộ xây dựng Chương trình Xúc tiến đầu tư tại Hàn Quốc và Nhật Bản do Bộ trưởng Bộ Tài chính là Trưởng đoàn công tác.
Đồng bộ nhiều giải pháp
PV: Vậy đâu là các định hướng lớn, giải pháp quan trọng để hỗ trợ TTCK Việt Nam phát triển ổn định, an toàn, thanh khoản, chất lượng hơn trong năm 2024 này, thưa bà?
Bà Vũ Thị Chân Phương: Năm 2024 này, trên tinh thần “Đoàn kết – Chủ động – Đổi mới – Quyết liệt – Hiệu quả”, bám sát thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ, Bộ Tài chính, chúng tôi tin tưởng với sự nỗ lực, chung sức, đồng lòng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Chứng khoán, của các thành viên thị trường, của cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan hữu quan, các cơ quan thông tấn báo chí… TTCK Việt Nam sẽ có thêm các bước chuyển tích cực, mạnh mẽ, tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước, là kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế, đóng góp ngày càng lớn hơn vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời kỳ mới.
Như đã chia sẻ ở trên, năm 2024 sẽ có nhiều yếu tố cơ hội và thách thức đan xen đối với TTCK Việt Nam. Trong bối cảnh đó, để phát triển TTCK an toàn, bền vững, là kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả cho nền kinh tế, UBCKNN sẽ tiếp tục triển khai nhiều nhóm giải pháp đồng bộ, cụ thể.
Trước mắt, được sự chấp thuận của lãnh đạo Bộ Tài chính, UBCKNN đang khẩn trương chuẩn bị Hội nghị Phát triển TTCK năm 2024. Hội nghị dự kiến sẽ có sự tham dự và phát biểu chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, sự tham gia và chia sẻ ý kiến của đại diện các bộ, ngành, các định chế tài chính quốc tế, doanh nghiệp niêm yết và các thành viên thị trường.
Đối với các giải pháp thường xuyên của năm 2024, cơ quan quản lý sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, hệ thống chính sách cho phát triển thị trường, trong đó tập trung hoàn thành xây dựng kế hoạch triển khai đề án Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030 hiệu quả.
Đồng thời, UBCKNN sẽ tăng cường xây dựng hệ thống cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin, đáp ứng xu hướng cuộc cách mạng công nghệ 4.0, vừa tạo điều kiện cho công tác quản lý, điều hành, vừa tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, các định chế thị trường và nhà đầu tư tham gia.
Cùng với đó, chúng tôi sẽ tiếp tục tái cấu trúc TTCK dựa trên các trụ cột chính đã đề ra, trong đó, chú trọng, tăng cường quản lý các tổ chức kinh doanh chứng khoán và người hành nghề chứng khoán; đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, phát triển hệ thống nhà đầu tư tổ chức, khuyến khích đầu tư nước ngoài dài hạn, đào tạo nhà đầu tư cá nhân.
Bên cạnh đó, để đảm bảo kỷ cương, kỷ luật của thị trường, cơ quan quản lý sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để bảo đảm cho TTCK phát triển bền vững, công khai, minh bạch, xử lý kịp thời, nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trên TTCK.
Ngoài ra, như đã chia sẻ, chúng tôi sẽ đẩy mạnh công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế, tổ chức các chương trình xúc tiến đầu tư tại nước ngoài, làm việc với các nhà đầu tư nước ngoài, các tổ chức xếp hạng để TTCK Việt Nam sớm được nâng hạng. Mặt khác sẽ tập trung công tác chuẩn bị cho Hội nghị Ủy ban Chứng khoán các nước của Tiểu khu vực châu Á - Thái Bình Dương sẽ diễn ra tại Việt Nam vào năm 2025.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Bà!
Theo Minh Phương (Báo Đảng Cộng sản VN)
