Cắt giảm DA không phù hợp
Báo cáo nêu rõ, trong năm 2018, tổng số hiệp định vay đã ký kết là 18, tổng trị giá 1,5 tỷ USD. Trong quá trình trao đổi với nhà tài trợ và tham gia ý kiến với Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính đã kiến nghị rà soát cắt giảm một số dự án chưa phù hợp, đề nghị nhà tài trợ chuyển sang hình thức tự vay tự trả đối với các DN có khả năng vay vốn độc lập và không cần dựa vào Chính phủ vay.
Bộ KH&ĐT đã chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, các cơ quan chủ quản dự án làm việc với NH Thế giới (WB) để rà soát, tái cấu trúc các dự án vay vốn WB. Đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt kết quả rà soát, hủy vốn IDA của các dự án vay vốn WB và đang xem xét chủ trương sử dụng vốn dư của một số dự án vay vốn của các tổ chức tài chính quốc tế như WB và NH Phát triển châu Á (ADB). Tới đây, Bộ KH&ĐT sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính, các cơ quan chủ quản dự án làm việc với các nhà tài trợ để rà soát, tái cơ cấu, hủy các khoản vốn vay không cần thiết.
Các lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài đã được Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo, tập trung cho các dự án trực tiếp thúc đẩy tăng trưởng gắn với phát triển bền vững, các dự án có khả năng tạo nguồn thu ngoại tệ như hạ tầng giao thông, đô thị thông minh, năng lượng sạch, phát triển nông nghiệp thông minh... Ưu tiên vay về cho vay lại đối với các dự án có khả năng thu hồi vốn.
Nhằm tăng cường quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 29/6/2019 về việc tăng cường quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài trong tình hình mới cho chi đầu tư phát triển, không sử dụng cho chi thường xuyên.
Tập trung sử dụng vốn vay vào một số lĩnh vực chủ chốt, các công trình trọng điểm thực sự quan trọng
Xây dựng bộ tiêu chí
Thời gian qua, Bộ KH&ĐT đã chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, các cơ quan liên quan và nhà tài trợ nghiên cứu, xây dựng tiêu chí tiếp nhận và sử dụng các nguồn vốn vay nước ngoài trên nguyên tắc vừa đảm bảo tuân thủ các quy định trong hệ thống pháp luật của Việt Nam (Luật Đầu tư công, Luật Quản lý nợ công, NĐ số 132/2018/NĐ-CP của Chính phủ...), vừa phù hợp với chính sách và lĩnh vực ưu tiên của nhà tài trợ, đáp ứng các chuẩn mực của quốc tế như Tổ chức Hợp tác kinh tế và phát triển (OECD).
Chính phủ cho biết, về tiêu chí đánh giá hiệu quả các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài đang được các ngành, các cấp thực hiện theo quy định tại Luật Đầu tư công, NĐ số 84/2015/NĐ-CP và NĐ số 16/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Trong thời gian tới, Bộ KH&ĐT sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, các cơ quan liên quan và nhà tài trợ nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí áp dụng chung cho các dự án đầu tư công trên cơ sở Luật Đầu tư công (sửa đổi).
Bên cạnh đó, cần cung cấp thông tin công khai, minh bạch kịp thời cho các địa phương về khung điều kiện vay ODA, vay ưu đãi của các nhà tài trợ. Hàng năm, Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với các nhà tài trợ cập nhật các thông tin về khung điều kiện vay ODA, vay ưu đãi của 6 NH phát triển, bao gồm: WB, ADB, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), NH XNK Hàn Quốc (KEXIM), Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) và NH Tái thiết Đức (KfW).
Thông tin về khung điều kiện vay ODA, vay ưu đãi của 6 NH trên, được đưa lên Cổng TTĐT Chính phủ và Bộ Tài chính để các bộ, ngành, địa phương, chủ dự án, cơ quan, tổ chức, DN có cơ sở tính toán trước khi quyết định đăng ký đề xuất dự án dự kiến sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài theo quy định của Luật Quản lý nợ công 2017.
Bùi Quyền
