Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chỉ riêng tháng 8 vừa qua, xuất khẩu hạt điều ước đạt 70.000 tấn, trị giá khoảng 431 triệu USD.
Tính chung 8 tháng, Việt Nam xuất khẩu 482.700 tấn với kim ngạch 3,24 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2024, sản lượng giảm nhẹ 1,2%, song giá trị tăng tới 16,4%. Nguyên nhân chính đến từ mức giá xuất khẩu bình quân đạt 6.711 USD/tấn, cao hơn 17,8% và được ghi nhận là mức cao nhất trong nhiều năm.
Để cán mốc 4,5 tỷ USD trong cả năm, ngành điều cần duy trì thêm khoảng 1,26 tỷ USD kim ngạch trong 4 tháng cuối năm, giai đoạn nhu cầu tiêu thụ thường bùng nổ tại các thị trường lớn do trùng mùa lễ hội và Tết.
Hiện nay, Trung Quốc, Mỹ và Hà Lan là ba thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, lần lượt chiếm 21,7%, 20% và 9,4% tổng kim ngạch. Đáng chú ý, xuất khẩu sang Trung Quốc tăng trưởng tới 47% so với cùng kỳ, Hà Lan tăng 20,1% trong khi Mỹ ghi nhận mức giảm 11,7%. Trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu chủ lực, Latvia nổi lên với tốc độ tăng trưởng cao nhất, đạt 57%.
Song song với xuất khẩu, các doanh nghiệp trong nước đã đẩy mạnh nhập khẩu điều thô để phục vụ chế biến và bảo đảm nguồn cung ổn định.
Trong 8 tháng, Việt Nam chi hơn 3,3 tỷ USD nhập khẩu nguyên liệu từ các thị trường Campuchia, Bờ Biển Ngà, Tanzania và Ghana. Trong đó, Campuchia là nhà cung cấp lớn nhất với kim ngạch 1,5 tỷ USD, nhờ lợi thế vị trí địa lý gần gũi và chi phí logistics thấp.
Mặc dù nhiều tín hiệu tích cực, ngành điều Việt Nam vẫn phải đối mặt với không ít rào cản. Đó là các thị trường khó tính như Mỹ và EU ngày càng siết chặt các quy định về truy xuất nguồn gốc, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, và đặc biệt là yêu cầu không gây mất rừng.
Cùng với Việt Nam, thì hạt điều từ các nước cũng tìm cách chiếm thị trường. Vì thế, cạnh tranh về giá và thuế là điều khó tránh khỏi. Các quốc gia châu Phi đang tăng cường cạnh tranh, gây áp lực về giá và thuế lên sản phẩm của Việt Nam.
Để vượt qua những thách thức này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, tập trung vào việc minh bạch hóa nguồn gốc sản phẩm, phát triển vùng nguyên liệu sạch, xây dựng thương hiệu quốc gia và xúc tiến mở rộng thị trường sang các khu vực tiềm năng như Trung Đông.
Với sự phối hợp hiệu quả giữa nhà nước, doanh nghiệp và toàn bộ chuỗi giá trị ngành điều, mục tiêu 4,5 tỷ USD không chỉ là một con số kỳ vọng mà đang dần trở thành hiện thực, khẳng định vị thế dẫn đầu của Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu hạt điều thế giới.
Hoàng Bách(t/h)
