Lo âu bình thường và rối loạn lo âu – khác nhau ở điều gì?

Cảm giác lo lắng là phản ứng tự nhiên của con người trước những tình huống căng thẳng – một cuộc phỏng vấn, kỳ thi hay khi phải đối diện sự thay đổi lớn trong cuộc sống. Khi đó, cơ thể tiết ra hormone adrenaline giúp ta tỉnh táo và phản ứng nhanh hơn. Lo âu bình thường sẽ biến mất khi sự việc qua đi.

Tuy nhiên, khi tâm trí liên tục lo lắng mà không rõ nguyên nhân, hoặc nỗi sợ hãi kéo dài, không thể kiểm soát được, người đó có thể đang mắc rối loạn lo âu. Đây là trạng thái mà hệ thần kinh trung ương luôn “cảnh báo” dù không có mối nguy thực sự, khiến cơ thể rơi vào tình trạng căng thẳng liên tục.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rối loạn lo âu là một trong những rối loạn tâm lý phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên, người mắc chứng này thường không nhận ra mình đang bệnh, vì các triệu chứng khởi đầu khá mơ hồ và dễ nhầm với stress thông thường.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn lo âu

Rối loạn lo âu có thể biểu hiện khác nhau ở mỗi người, nhưng thường bao gồm các triệu chứng về thể chất, cảm xúc và nhận thức:

Cơ thể: Tim đập nhanh, run tay, đổ mồ hôi, khó thở, căng cứng cơ, mệt mỏi.

Tâm lý: Hồi hộp vô cớ, lo sợ mơ hồ, ám ảnh điều xấu sắp xảy ra.

Giấc ngủ: Khó ngủ, hay tỉnh giấc giữa đêm, gặp ác mộng.

Tập trung: Dễ quên, làm việc kém hiệu quả dù không thiếu năng lực.

Nhiều người mô tả cảm giác này như “có một dòng điện ngầm luôn chạy trong đầu”, khiến họ không thể thư giãn dù đang ở nơi yên tĩnh. Nếu không được can thiệp, rối loạn lo âu có thể dẫn đến mất ngủ mãn tính, trầm uất và suy giảm chất lượng cuộc sống nghiêm trọng.

Điều đáng nói là rối loạn lo âu không chỉ đến từ áp lực công việc, mà còn bắt nguồn từ lối sống thiếu cân bằng – ăn uống thất thường, ít vận động, lạm dụng cà phê, thức khuya hay phụ thuộc vào điện thoại. Những yếu tố này khiến hệ thần kinh bị kích thích quá mức, mất đi khả năng tự điều hòa.

Giải pháp phục hồi: học cách để tâm trí “được nghỉ”

Rối loạn lo âu không thể hết trong một ngày, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát nó bằng những thói quen đúng đắn. Mấu chốt là tập cho tâm trí trở lại trạng thái cân bằng, thay vì để cảm xúc chi phối.

1. Thực hành hít thở và thư giãn sâu

Hơi thở là “công tắc” điều khiển cảm xúc. Khi lo âu, nhịp thở thường ngắn và gấp, khiến cơ thể nhận tín hiệu giả rằng đang trong tình huống nguy hiểm. Ngược lại, hít sâu – thở chậm giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, đưa cơ thể về trạng thái thư giãn.

Bạn có thể thử bài tập 4-7-8:

Hít vào bằng mũi trong 4 giây

Giữ hơi 7 giây

Thở ra từ từ bằng miệng trong 8 giây

Thực hiện 5 phút mỗi ngày, nhất là trước khi ngủ hoặc khi cảm thấy lo âu tăng cao.

Ngoài ra, thiền chánh niệm (mindfulness) cũng là một phương pháp được chứng minh giúp giảm lo âu hiệu quả. Khi tập trung vào nhịp thở, bạn sẽ dần nhận ra rằng phần lớn nỗi sợ chỉ tồn tại trong suy nghĩ, chứ không có thật trong hiện tại.

2. Duy trì vận động nhẹ và lối sống lành mạnh

Tập luyện thể chất là “liều thuốc chống lo âu” tự nhiên. Các hoạt động như đi bộ, đạp xe, yoga hay bơi lội giúp giải phóng endorphin – hormone mang lại cảm giác thư thái và vui vẻ.

Hãy bắt đầu bằng 30 phút vận động mỗi ngày, ưu tiên không gian xanh hoặc gần thiên nhiên để tăng hiệu quả thư giãn. Song song, bạn cần ngủ đủ giấc (7–8 tiếng/đêm) và hạn chế các chất kích thích như cà phê, rượu bia. Cơ thể khỏe mạnh là nền tảng để tâm trí yên ổn.

Bên cạnh đó, giảm tiếp xúc với mạng xã hội cũng rất quan trọng. Việc liên tục đọc tin tiêu cực hay so sánh bản thân với người khác chỉ làm tăng lo lắng. Hãy đặt ra giới hạn: không sử dụng điện thoại ít nhất 30 phút trước khi đi ngủ, và dành thời gian trò chuyện trực tiếp với người thân, bạn bè thay vì online liên tục.

3. Sử dụng thảo dược an thần tự nhiên – hỗ trợ cân bằng hệ thần kinh

Trong trường hợp lo âu kéo dài khiến giấc ngủ và tinh thần sa sút, việc kết hợp thảo dược có tác dụng an thần, dưỡng tâm là hướng đi an toàn, hiệu quả lâu dài.

Trong y học cổ truyền, hợp hoan bì được xem là “vị dược liệu giải uất”, giúp làm dịu cảm xúc, giảm buồn phiền và hồi hộp. Thảo dược này đã được nghiên cứu cho thấy có khả năng điều hòa hoạt động của hệ thần kinh trung ương, giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Khi kết hợp với các dược liệu như toan táo nhân, viễn chí, ngũ vị tử, tác dụng an thần, dưỡng não được tăng cường:

Cải thiện giấc ngủ tự nhiên, ngủ sâu và dễ đi vào giấc hơn.

Giảm lo âu, bồn chồn, giúp tâm trí an ổn.

Hỗ trợ nuôi dưỡng tế bào thần kinh, tăng tuần hoàn máu não, cải thiện sự minh mẫn.

Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất: một hơi thở sâu, 10 phút đi bộ dưới nắng sớm, hay một buổi tối buông điện thoại để đọc sách. Khi tâm trí dần được nghỉ ngơi, bạn sẽ thấy những căng thẳng từng nặng nề cũng trở nên nhẹ tựa mây. Và đôi khi, chỉ cần một chút “trợ lực” từ thiên nhiên – như hợp hoan bì hay các thảo dược an thần lành tính – cũng đủ giúp bạn lấy lại sự cân bằng, an yên giữa dòng đời vội vã.

Khánh Vũ

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Kim Thần Khang - Hỗ trợ giúp dưỡng tâm, an thần, tăng cường lưu thông máu Thành phần: Mỗi viên nén chứa: Cao Hợp hoan bì, Cao Táo nhân, Cao Hồng táo, Soy Lecithin, Cao Viễn chí, Cao Ngũ vị tử, Cao Uất kim, Nicotinamid (vitamin PP). Đối tượng sử dụng: - Người bị căng thẳng thần kinh, suy nhược thần kinh, đau đầu, mất ngủ, hồi hộp, rối loạn lo âu. - Người làm việc, học tập, lao động trí óc dẫn đến căng thẳng thần kinh, có biểu hiện tâm trạng trầm uất. Hướng dẫn sử dụng: - Ngày uống 2 - 4 viên/lần x 2 lần/ ngày. - Nên sử dụng sản phẩm trước bữa ăn 30 phút. - Nên sử dụng liên tục một đợt từ 3 - 6 tháng. Tiếp thị và phân phối bởi: Công ty TNHH Dược phẩm Á Âu. Á Âu - Địa chỉ an tâm, tin cậy, chất lượng suốt 20 năm. Địa chỉ: 171 Chùa Láng - Phường Láng Thượng - Quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội. ĐT: 024.38461530 - 028.62647169. GPQC: 00053/2020/ATTP-XNQC. Sản phẩm này có bán tại các hiệu thuốc trên toàn quốc. *Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.