Tỷ lệ tiết kiệm thấp… do hoàn cảnh
Trước đó, Thương hiệu và Công luận đã có bài viết điểm tên những gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm siêu nhỏ tại các dự án do Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên (Ban QLDA huyện Bắc Yên) là đại diện chủ đầu tư.
Cụ thể, trong bài viết trước, theo tìm hiểu của PV thì một số đơn vị như Công ty TNHH MTV Tân Phát Sơn La, Công ty CP Đồng Tâm Sơn La, Công ty TNHH Nhàn Phát Tây Bắc đã trúng các gói thầu do Ban QLDA huyện Bắc Yên là đại diện chủ đầu tư với mức tiết kiệm cho ngân sách nhà nước rất thấp (chỉ tương ứng với mức từ 0,01 - 0,15%).
Liên quan tới vấn đề này, tại buổi làm việc với phóng viên, ông Nguyễn Lập Kiên – PGD Ban QLDA huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La thừa nhận việc các gói thầu của Ban QLDA mời thầu có tỷ lệ tiết kiệm thấp.
Tuy nhiên, ông Kiên cho rằng: “việc tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu (chênh lệch giữa giá gói thầu và giá dự thầu, giá trúng thầu của nhà thầu) thấp có thể do nguyên nhân các công trình được đầu tư trên địa bàn đều là các xã có điều kiện khó khăn, giao thông đi lại khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa lũ nên, việc vận chuyển, bảo quản vật liệu tại các kho bãi trên công trường, việc huy động nhân lực, di chuyển máy thi công đến vị trí công trường tốn kém nhiều chi phí. Vì vậy, các nhà thầu tham dự thầu đều phải tính toán các chi phí vào giá dự thầu để đảm bảo nếu trúng thầu thì có thể thực hiện được gói thầu có hiệu quả.”
“Theo quy định của Luật Đấu thầu, giá dự thầu là giá do nhà thầu chào trong đơn dự thầu, bao gồm toàn bộ các chi phí để thực hiện gói thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Việc nhà thầu chào giá dự thầu là do nhà thầu tự tính toán để có thể thực hiện được gói thầu, đồng thời đảm bảo lợi thế cạnh tranh của nhà thầu đối với các nhà thầu khác trong đấu thầu. Chủ đầu tư, bên mời thầu không thể biết được giá dự thầu của nhà thầu trước thời điểm mở thầu”, đại diện Ban QLDA huyện Bắc Sơn cho biết thêm.
Bên cạnh đó, liên quan tới việc Công ty TNHH Một thành viên Tân Phát Sơn La tham dự thầu và trúng 02 gói thầu tại dự án Đường tỉnh 112 (đoạn Làng Chếu – Xím Vàng), huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La, đại diện Ban QLDA huyện Sơn La cho biết, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Bắc Yên đã hợp đồng với Công ty TNHH 26 Tây Bắc là đơn vị lập HSMT, đánh giá HSDT các gói thầu xây lắp của dự án trên. Việc đánh giá HSDT đều căn cứ vào các quy định trong HSMT và các quy định của pháp luật hiện hành về đấu thầu. Hiện nay, 02 gói thầu trên đều đã hoàn thành đảm bảo chất lượng, vượt tiến độ theo hợp đồng, đang chờ phê duyệt điều chỉnh bổ sung một số hạng mục theo yêu cầu của cơ quan kiểm tra công tác nghiệm thu.
Cũng theo Ban QLDA huyện Bắc Sơn, đối với các gói thầu xây lắp của dự án Đường tỉnh 112 (đoạn Làng Chếu – Xím Vàng), huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La thực hiện theo hình thức đấu thầu rộng rãi qua mạng, nhà thầu quan tâm có thể tải file hồ sơ mời thầu được đính kèm thông báo mời thầu trên Hệ thống đấu thầu quốc gia mà không cần phải trực tiếp đến địa điểm phát hành hồ sơ dự thầu để mua hồ sơ mời thầu, các nhà thầu trong nước nếu có đầy đủ năng lực, kinh nghiệm, tài chính mà quan tâm thực hiện gói thầu đều có thể tham dự thầu.
Liên quan đến tỷ lệ tiết kiệm thấp, Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật – Đoàn luật sư TP.HCM cho biết, theo Luật Đấu thầu năm 2013 sửa đổi, bổ sung năm 2020, tiêu chí lựa chọn nhà thầu là sự phù hợp về năng lực, kinh nghiệm, chất lượng, giá cả và các yếu tố khác liên quan đến đối tượng đấu thầu.
Mức tiết kiệm sau đấu thầu là kết quả của sự cạnh tranh giữa các nhà thầu và sự lựa chọn hợp lý của bên mời thầu. Mức tiết kiệm sau đấu thầu không chỉ phản ánh hiệu quả kinh tế của công tác đấu thầu, mà còn liên quan đến chất lượng, tiến độ và rủi ro của hợp đồng.
“Bên mời thầu nên cẩn trọng khi có mức tiết kiệm quá thấp, vì điều này có thể gây nghi ngờ về tính công bằng, minh bạch và khách quan của quá trình đấu thầu, cũng như về chất lượng và hiệu quả của hợp đồng. Đồng thời, việc một số doanh nghiệp trúng liên tiếp các gói thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp thì quá trình đấu thầu cần được giám sát và kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả”, Luật sư Diệp Năng Bình nhấn mạnh
Thêm nhiều gói thầu sát giá
Để có cái nhìn khách quan hơn về mục tiêu đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng và minh bạch để có thể lựa chọn nhà thầu phù hợp, đảm bảo hiệu quả kinh tế của việc đấu thầu rộng rãi tại các gói thầu do Ban QLDA huyện Bắc Yên là đại diện chủ đầu tư, phóng viên Thương hiệu và Công luận đã tiếp tục tìm hiểu thêm các gói thầu khác do Ban QLDA huyện Bắc Yên thực hiện trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay.
Ghi nhận thực tế cho thấy, vẫn với tỷ lệ tiết kiệm thấp, một loạt đơn vị như Công ty TNHH Thành Thái Linh (địa chỉ: Phiêng Ban 1, Thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên, Sơn La), Công ty TNHH Phương Duy Tây Bắc (địa chỉ: Phiêng Ban 1, Thị trấn Bắc Yên, Huyện Bắc Yên, Sơn La), Công tyTNHH Xây dựng và thương mại dịch vụ Thái Hà (địa chỉ: Tiểu khu 2, Thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên, Sơn La); Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tư Huệ (địa chỉ: Tiểu khu 1, Thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên, Sơn La) đã trúng nhiều gói thầu do Ban QLDA huyện Bắc Sơn mời thầu.
Cụ thể, Công ty TNHH Thành Thái Linh đã trúng các gói thầu gồm: gói thầu thi công xây lắp công trình: Nâng cấp sửa chữa nước sinh hoạt bản Nậm Lộng với giá 1.468.562.000 đồng (giảm gần 800.000 đồng, tương đương 0.05%) so với giá gói thầu là 1.469.353.351 đồng (theo quyết định phê duyệt số 84/QĐ-BQL ngày 5/3/2023); gói thầu thi công xây lắp công trình: Cầu qua suối Nhạn vào trụ sở xã Tạ Khoa, giá trùng thầu là 2.617.150.000 đồng (giảm hơn 1,4 triệu đồng, tương đương 0,05%) so với giá gói thầu là 2.618.568.765 đồng (quyết định phê duyệt số 94/QĐ-BQL ngày 6/3/2023).
Tiếp đó, Công ty TNHH Phương Duy Tây Bắc trúng các gói thầu: gói thầu Thi công xây lắp công trình: Đường bê tông từ Quốc lộ 37 đến bản Suối Quốc giai đoạn 1 có giá trúng thầu là 4.528.594.000 đồng, giảm 2.067.168 đồng (tương đương 0,04%) so với giá gói thầu là 4.530.661.168 đồng (quyết định phê duyệt số 70/QĐ-BQL ngày 1/3/2023); gói thầu Thi công xây lắp công trình: Thủy lợi từ suối Háng Cơ về khu Chông Pá Tểnh bản Pá Hốc giá trúng thầu là 2.880.764.000 đồng, giảm hơn 2,6 triệu đồng (tương đương 0,09%)so với giá gói thầu là 2.883.382.530 đồng (quyết định phê duyệt số 76/QĐ-BQL ngày 23/2/2022); gói thầu Thi công xây dựng công trình đường bê tông từ bản Vàn lên đường Cao Đa Tà Hộc (đoạn còn lại) với giá trúng thầu là 2.911.472.000 đồng, giảm 2.061.876 đồng (tương đương 0,07%) so với giá gói thầu là 2.913.533.876 đồng (quyết định phê duyệt số 1068/QĐ-BQL ngày 2/12/2022).
Hay như Công ty TNHH Xây dựng và thương mại dịch vụ Thái Hà cũng trúng các gói thầu gồm: Thi công xây lắp công trình: Trường TH-THCS Thị trấn Bắc Yên (hạng mục nhà lớp học 2 tầng 8 phòng) với giá trúng thầu là 4.887.290.000 đồng, tiết kiệm được hơn 1,5 triệu đồng (tương đương 0,03%) so với giá gói thầu là 4.888.881.000 (quyết định phê duyệt số 76/QĐ-BQL ngày 1/3/2023); gói thầu Thi công xây lắp công trình: Đường Hồng Ngài đi Suối Háo, Suối Chạn, Suối Tếnh, Lung Tang, Bản Ngậm (giai đoạn 3) với giá trúng thầu là 5.155.233.000 đồng, tiết kiệm cho ngân sách được hơn 2 triệu đồng (tương đương với 0,039%) so với giá gói thầu là 5.157.252.000 đồng (quyết định phê duyệt số 151/QĐ-BQL ngày 31/3/2023); gói thầu Thi công xây lắp công trình: Đường bê tông từ khu 1 đến khu 3 bản Pa Nó (giai đoạn 3) với giá trúng thầu là 1.968.530.000 đồng, tiết kiệm được hơn 1 triệu đồng (tương đương 0,053%) so với giá gói thầu là 1.969.579.840 đồng (quyết định phê duyệt số 84/QĐ-BQL ngày 1/3/2023); gói thầu thi xây dựng công trình đường bê tông từ trung tâm xã đến bản Đung Giàng (giai đoạn 1) với giá trúng thầu là 3.097.136.000 đồng, tiết kiệm được hơn 1,7 triệu đồng (tương đương 0,055%) so với giá gói thầu là 3.098.862.949 đồng (quyết định phê duyệt số 1126/QĐ-BQL ngày 12/12/2022).
Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tư Huệ (địa chỉ: Tiểu Khu 1, Thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên, Sơn La) cũng trúng các gói thầu với mức tiết giảm thấp như: gói thầu Thi công xây lắp công trình: Đường bê tông bản Suối Cải - bản Cải B (giai đoạn 1) giá trúng thầu là 4.338.213.000 đồng, tiết kiệm được hơn 3,9 triệu đồng (tương đương 0,089%) so với giá gói thầu 4.342.119.612 đồng (quyết định phê duyệt số 92/QĐ-BQL ngày 6/3/2023); gói thầu Thi công xây lắp công trình: Cải tạo, nâng cấp Trụ sở Đảng ủy, HĐND-UBND xã Chim Vàn với giá trúng thầu 1.641.970.000 đồng, tiết kiệm được hơn 1 triệu đồng (tương đương 0,06%) so với giá gói thầu 1.643.001.103 đồng (quyết định phê duyệt số 72/QĐ-BQL ngày 1/3/2023).
Ngoài ra, các công ty khác như Công ty TNHH MTV Đức Phát Sơn La (địa chỉ: Số nhà 134 Quốc lộ 37, Tiểu khu I, Thị trấn Phù Yên, huyện Phù Yên, Sơn La), Công ty TNHH Bắc Sơn (địa chỉ: số nhà 309, Tiểu khu Phiêng Ban 2, Thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên, Sơn La) cũng là các đơn vị trúng thầu với giá trúng thầu chỉ giảm cho ngân sách nhà nước từ vài trăm đến dưới vài triệu đồng so với giá gói thầu.
Như vậy, thống kê sơ bộ có thể thấy, đa phần các gói thầu do Ban QLDA huyện Bắc Sơn mời thầu có đặc điểm chung là các gói thầu này đều có mức tiết kiệm cho ngân sách nhà nước rất thấp (đạt mức ở mức từ 0,01 – 0,15%).
Chúng ta đều biết rằng, hoạt động đấu thầu là một "mắt xích" quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả, giảm lãng phí, thất thoát, tiêu cực đối với các dự án đầu tư và xây dựng - đặc biệt là những dự án có "gốc" vốn từ ngân sách Nhà nước... Tuy nhiên, trong trường hợp này, câu hỏi đặt ra, các gói thầu do Ban QLDA huyện Bắc Yên mời thầu đều tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước chỉ đạt ở mức từ 0,01 – 0,15% thì đã đem lại hiệu quả cho ngân sách nhà nước hay chưa? Trách nhiệm của Chủ đầu tư (UBND huyện Bắc Yên) và bên mời thầu (Ban QLDA huyện Bắc Yên – đại diện chủ đầu tư) như thế nào trong việc hàng loạt gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm thấp đến như vậy?
Thiết nghĩ, các đơn vị chức năng của huyện Bắc Yên cũng như tỉnh Sơn La cần kiểm tra nhằm đảm bảo sự hiệu quả cao nhất của công tác đấu thầu đối với các dự án được triển khai trên địa bàn huyện Bắc Yên trong thời gian vừa qua.
Hải Minh - Mạnh Thắng
