Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, tính đến hết tháng 8/2019, Việt Nam đã chi 2,136 tỷ USD (gần 50.000 tỷ đồng) để nhập khẩu 95.929 ô tô nguyên chiếc các loại. Trong đó, ô tô từ Thái Lan chiếm hơn 50%. Việt Nam đang trở thành thị trường nhập khẩu ô tô lớn từ Thái Lan. Với đà này, dự kiến cả năm 2019 kim ngạch nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ Thái Lan sẽ đạt khoảng 1,5 tỷ USD với khoảng 80.000 xe.
Hơn một nửa ô tô nhập khẩu về Việt Nam là từ thị trường Thái Lan (Ảnh minh họa)
Giá xe nhập bình quân từ Thái Lan hiện nay là 19.369 USD/chiếc (tương đương hơn 450 triệu đồng), chưa bao gồm các loại thuế phí. Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, giá xe nhập từ Thái Lan sẽ còn giảm, dự báo sẽ xuống dưới 400 triệu đồng.
Hiện Việt Nam có thị trường ô tô tiềm năng tại khu vực Đông Nam Á, dự kiến sẽ đạt quy mô 1 triệu xe/năm sau năm 2025, không những thế lại rất gần Thái Lan về địa lý cùng hàng rào thuế quan đã được dỡ bỏ, do đó luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt.
Các doanh nghiệp ô tô cho rằng, trong bối cảnh hội nhập khu vực và quốc tế, đặc biệt là thuế suất nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ ASEAN giảm về 0%, đã tạo ra cạnh tranh gay gắt. Trong đó, đối thủ Thái Lan là “nặng ký” nhất.
Thái Lan với nền công nghiệp ô tô đã phát triển, được mệnh danh là Detroit tại châu Á, có quy mô lớn, tỷ lệ nội địa hóa cao, chất lượng đạt tiêu chuẩn toàn cầu, có thể xuất khẩu đi Mỹ, EU, Úc,... hơn hẳn xe sản xuất tại Indonesia. Với sản lượng lớn và lợi thế cạnh tranh về giá, ô tô Thái Lan sẽ khiến các doang nghiệp ô tô của Việt Nam gặp nhiều khó khăn, thậm chí là rủi ro.
Các doanh nghiệp ô tô trong nước lo ngại không thể cạnh tranh nổi với xe Thái, bởi chỉ cần Thái Lan “bật đèn xanh”, các doang nghiệp ô tô sẵn sàng đại hạ giá sản phẩm xuất khẩu sang Việt Nam điều này khiến doang nghiệp ô tô Việt Nam khó trụ nổi. Khi đó, thị trường sẽ thuộc về Thái Lan và tiếp theo là bị thao túng. Đây là điều các doanh nghiệp ô tô Việt Nam lo ngại nhất và không mong điều này thành hiện thực.
Không chỉ Thái Lan mà Indonesia cũng nhòm ngó thị trường ô tô Việt Nam. Năm 2019, Indonesia dự kiến xuất sang Việt Nam hơn 40.000 xe, kim ngạch khoảng 600 triệu USD và hướng tới 1 tỷ USD những năm tới.
Theo cam kết tại Hiệp định thương mại tự do (CPTPP) đã ký kết, Việt Nam sẽ giảm dần thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc về 0% sau 7-9 năm nữa. Với Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), chúng ta cũng cam kết giảm dần thuế nhập khẩu ô tô về 0% sau 9-10 nữa.
Như vậy, tới năm 2030, thị trường ô tô Việt Nam sẽ mở cửa hoàn toàn cho các trung tâm sản ô tô lớn trên thế giới bao gồm ASEAN, Nhật Bản, Mexico và EU.
Trước bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng và mở cửa thị trường, nếu không đẩy mạnh phát triển và đứng vững, sau 2025, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ khó tồn tại và thị trường bị thôn tính.
PV
