Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh thương mại điện tử Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh. Năm 2025 được xem là năm bản lề, khi quy mô thị trường đạt khoảng 31 tỷ USD, chiếm 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Việt Nam duy trì vị trí trong nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới và đứng thứ 3 tại ASEAN.
Phát biểu khai mạc, bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, thương mại điện tử xuyên biên giới đang trở thành kênh mở rộng thị trường hiệu quả, đặc biệt đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Theo Bộ Công thương, năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trực tuyến đạt 4,1 tỷ USD, trong đó xuất khẩu trực tuyến đạt 1,7 tỷ USD. Năm 2025, xuất khẩu trực tuyến ước tăng 18%, đạt khoảng 2 tỷ USD, nâng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trực tuyến lên 4,45 tỷ USD.
Năm 2025 cũng đánh dấu bước chuyển quan trọng về thể chế với việc Bộ Công thương hoàn thiện Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026–2030 theo Quyết định 1568/QĐ-BCT, cùng Luật Thương mại điện tử được Quốc hội thông qua ngày 10/12/2025.
Luật mới bổ sung các quy định liên quan đến nền tảng, mạng xã hội thương mại điện tử, thương mại điện tử xuyên biên giới, livestream, dịch vụ hỗ trợ và thương mại điện tử xanh, tạo hành lang pháp lý cho xuất khẩu trực tuyến phát triển minh bạch, an toàn.
Từ góc độ hiệp hội, ông Bùi Trung Kiên, Phó Chủ tịch VECOM nhận định thương mại điện tử Việt Nam, trong đó có xuất khẩu trực tuyến, đang bước vào giai đoạn “cất cánh”. Theo ông Kiên, để xuất khẩu trực tuyến thực sự trở thành điểm sáng, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp. Trong đó, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo thể chế; hiệp hội làm cầu nối thông tin, đào tạo và xúc tiến; doanh nghiệp là chủ thể trung tâm, trực tiếp đổi mới mô hình kinh doanh và tiếp cận thị trường quốc tế.
Đặt thương mại điện tử xuyên biên giới trong tổng thể chiến lược xuất nhập khẩu quốc gia, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, năm 2025 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt khoảng 920 tỷ USD, mức cao kỷ lục. Tuy nhiên, chiến lược phát triển cần hướng đến tính bền vững, giảm phụ thuộc vào một số thị trường lớn trong bối cảnh biến động địa chính trị và chính sách thương mại toàn cầu.
Theo ông Hải, thương mại điện tử xuyên biên giới là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp chuyển từ gia công sang bán hàng trực tiếp, từ OEM sang D2C, từng bước xây dựng thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế. Hiện hoạt động xuất nhập khẩu trực tuyến chủ yếu theo mô hình B2B, song đang mở rộng sang D2C, nhất là với các sản phẩm tiêu dùng, thời trang, mỹ phẩm. Trên phạm vi toàn cầu, thương mại điện tử xuyên biên giới được dự báo đạt quy mô khoảng 800 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng 25–30% mỗi năm.
Tại diễn đàn, các đại biểu cũng chỉ ra những thách thức lớn về pháp lý, thuế, thanh toán, logistics và tiêu chuẩn quốc tế, trong đó logistics được xác định là mắt xích then chốt, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ và đáp ứng yêu cầu phát triển xanh, bền vững.
Trong khuôn khổ sự kiện, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số công bố Báo cáo Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025, cung cấp bức tranh toàn cảnh về xu hướng thị trường, hành vi mua sắm quốc tế, dự báo kim ngạch xuất khẩu trực tuyến, đồng thời đề xuất giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Diễn đàn cũng tổ chức hoạt động kết nối kinh doanh và triển lãm các giải pháp, công nghệ phục vụ xuất khẩu trực tuyến.
Hậu Thạch (t/h)
