TP.HCM ghi nhận hơn 32.600 ca tay chân miệng
Từ đầu năm 2025 đến nay, TP.HCM đã ghi nhận hơn 32.600 ca mắc tay chân miệng, tăng 64% so với cùng kỳ năm trước. Đáng lo ngại, tác nhân EV71 – nguyên nhân gây nhiều ca bệnh diễn tiến nặng đã xuất hiện trở lại từ đầu tháng 11, khiến số ca nặng gia tăng rõ rệt và tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch trong thời gian tới.
Theo số liệu từ Sở Y tế TP.HCM, tính từ đầu năm 2025 đến nay, toàn thành phố đã ghi nhận hơn 32.637 trường hợp mắc tay chân miệng, tăng 64% so với cùng kỳ năm 2024. Dù chưa ghi nhận trường hợp tử vong, nhưng đã có 65 ca bệnh nặng từ độ 2b trở lên, một con số đáng chú ý trong bối cảnh bệnh đang có xu hướng gia tăng theo mùa.
Riêng trong tuần 47, TP.HCM ghi nhận 1.547 ca mắc tay chân miệng, tăng 15% so với mức trung bình của bốn tuần trước đó. Đáng lưu ý, kể từ tuần 42 (tức từ ngày 13/10), mỗi tuần ghi nhận trung bình khoảng 3 ca nặng, cao hơn rõ rệt so với giai đoạn đầu năm.
Không chỉ các ca bệnh trong thành phố, hiện các bệnh viện tại TP.HCM còn đang tiếp nhận và điều trị 640 ca tay chân miệng từ các tỉnh chuyển đến, trong đó có 8 ca nặng. Nhóm ca bệnh từ các địa phương này chiếm đến khoảng 70% tổng số ca nặng đang được điều trị tại TP.HCM, cho thấy áp lực không nhỏ đối với hệ thống y tế thành phố.
EV71 xuất hiện trở lại, làm gia tăng nguy cơ biến chứng nặng
Mối lo ngại lớn nhất hiện nay, theo ngành y tế, chính là sự xuất hiện trở lại của tác nhân Enterovirus 71 (EV71) – loại virus có khả năng gây biến chứng nặng về thần kinh, hô hấp và tuần hoàn, khiến bệnh diễn tiến nhanh và đột ngột.
Trong tháng 11/2025, Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã tiến hành xét nghiệm 18 trường hợp tay chân miệng nặng và phát hiện 10 ca dương tính với EV71, chiếm tỷ lệ 56%. Đây là tín hiệu cảnh báo sớm về sự quay trở lại của tác nhân nguy hiểm này trong cộng đồng.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cũng xác nhận, sau khi giám sát hơn 400 mẫu bệnh phẩm từ đầu năm đến nay, virus EV71 chỉ mới được ghi nhận từ đầu tháng 11. Đáng chú ý, thời điểm phát hiện EV71 cũng trùng khớp với thời gian số ca mắc và số ca nặng đồng loạt tăng lên, cho thấy mối liên quan chặt chẽ giữa tác nhân này và diễn biến dịch hiện tại.
Dù vậy, các chuyên gia y tế khẳng định EV71 không phải là tác nhân mới. Loại virus này đã từng xuất hiện trong các đợt dịch trước đây, song vẫn đặc biệt nguy hiểm do khả năng gây biến chứng nhanh và nặng nếu không được theo dõi kịp thời. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu phụ huynh phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Ngành y tế TP.HCM nhấn mạnh, đợt gia tăng lần này vẫn chưa vượt đỉnh dịch năm 2023. Với kinh nghiệm ứng phó nhiều năm cùng hệ thống hồi sức nhi khoa được đánh giá có năng lực tốt, thành phố kêu gọi người dân không hoang mang, nhưng tuyệt đối không được chủ quan, đặc biệt trong 7 – 10 ngày đầu khi trẻ mắc bệnh.
Siết chặt phòng dịch tại trường học và cộng đồng
Trước nguy cơ dịch có thể tiếp tục lan rộng, Sở Y tế TP.HCM đã yêu cầu các cơ sở giáo dục, đặc biệt là nhà trẻ và trường mầm non, tăng cường các biện pháp phòng bệnh. Các đơn vị được yêu cầu bố trí đầy đủ xà phòng, dung dịch rửa tay, tăng cường vệ sinh bề mặt, đồ chơi và tuân thủ nghiêm quy trình xử lý khi phát hiện trường hợp nghi ngờ mắc bệnh.
Một yêu cầu bắt buộc được nhấn mạnh là trẻ mắc tay chân miệng phải được nghỉ học nhằm hạn chế tối đa nguy cơ lây lan trong môi trường tập thể.
Không chỉ ở trường học, tại tuyến y tế cơ sở, HCDC, Trung tâm Y tế và Trạm Y tế các quận, huyện, phường, xã đều được yêu cầu siết chặt giám sát dịch tễ, cập nhật liên tục các ổ dịch mới. Đồng thời, các đơn vị triển khai tập huấn chuyên sâu, thống nhất hướng dẫn về giám sát, xử lý ổ dịch trên toàn địa bàn thành phố.
Tại các bệnh viện, yêu cầu đặt ra là phải sẵn sàng tiếp nhận, thu dung và điều trị các ca bệnh, đặc biệt là ca nặng. Quy trình hội chẩn nhanh phải được kích hoạt ngay khi bệnh nhân có dấu hiệu diễn tiến xấu. Các trường hợp bệnh cần được báo cáo đầy đủ, kịp thời lên hệ thống giám sát chung để phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và phân bổ nguồn lực.
Ngày 4/12, Sở Y tế TP.HCM chính thức phát đi thông tin khuyến cáo về sự xuất hiện trở lại của EV71 và yêu cầu tăng cường công tác phòng, chống dịch tay chân miệng trên toàn địa bàn.
Theo đại diện Sở Y tế, tình hình bệnh gia tăng hiện nay phù hợp với quy luật theo mùa của tay chân miệng, tuy nhiên sự quay trở lại của tác nhân EV71 là yếu tố khiến nguy cơ bùng phát dịch với nhiều ca nặng trở nên rõ ràng hơn.
Khuyến cáo 5 biện pháp trọng tâm phòng bệnh
Ngành y tế TP.HCM khuyến cáo người dân, đặc biệt là các gia đình có trẻ nhỏ, cần thực hiện nghiêm túc 5 biện pháp trọng tâm sau: Rửa tay bằng xà phòng nhiều lần trong ngày, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; Vệ sinh, khử khuẩn thường xuyên đồ chơi, vật dụng và các bề mặt trẻ hay tiếp xúc; Theo dõi sát trẻ trong 7 – 10 ngày đầu nếu mắc bệnh hoặc có dấu hiệu nghi ngờ; Đảm bảo trẻ mắc tay chân miệng phải nghỉ học để tránh lây nhiễm chéo; Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu cảnh báo như: giật mình, chới với, run tay chân, sốt cao không hạ, nôn ói nhiều, thở nhanh, mệt lả, lừ đừ bất thường.
Trong bối cảnh bệnh đang gia tăng và tác nhân nguy hiểm EV71 đã xuất hiện trở lại, việc nâng cao ý thức phòng bệnh trong từng gia đình, trường học và cộng đồng được đánh giá là yếu tố quyết định để kiểm soát và khống chế dịch trong thời gian tới.
Thiên Trường
