Trong dự thảo mới nhất, Bộ Công Thương cho biết, mặt hàng xăng dầu hiện chịu sự quản lý và điều chỉnh của nhiều văn bản quy phạm pháp luật và nhiều bộ, ngành khác nhau. Do đó, theo ý kiến của Bộ Công Thương, việc quản lý Nhà nước đối với mặt hàng xăng dầu cần có sự tham gia, phối hợp của các bộ, ngành chức năng theo từng lĩnh vực quản lý.
Bộ Công Thương đề xuất giữ nguyên các quy định hiện hành về chức năng nhiệm vụ của các bộ, ngành trong phân công công tác quản lý nhà nước đối với mặt hàng xăng dầu. Tuy nhiên, dự thảo cũng yêu cầu làm rõ hơn thẩm quyền, trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan và bổ sung nội dung: “Thời gian điều chỉnh chi phí định mức rút xuống còn 01 quý/lần. Nếu trong quý có biến động tăng, giảm từ 5% trở lên thì cho phép điều chỉnh ngay”.
Quan điểm ở lần dự thảo sửa Nghị định 95 này của Bộ Công Thương đã thay đổi đáng kể so với bản dự thảo được đưa ra ngày 18/01/2023. Tại bản dự thảo lần đầu, Bộ Công Thương đưa ra 03 đề xuất liên quan đến giao đầu mối phụ trách việc điều hành giá xăng dầu. Đề xuất đầu tiên liên quan đến việc giữ như các điều hành hiện nay. Đề xuất thứ hai là giao Bộ Tài chính toàn quyền điều hành xăng dầu và đề xuất thứ ba là giao Bộ Công Thương chịu trách nhiệm tổng thể về điều hành xăng dầu.
Tuy nhiên, đề nghị chuyển quyền điều hành sang đầu mối duy nhất là Bộ Tài chính để bảo đảm đúng chức năng, nhiệm vụ của bộ, ngành đã được phân công như trong dự thảo đã gặp phải sự phản đối quyết liệt từ Bộ Tài chính.
Theo quan điểm của Bộ Tài chính, việc điều hành xăng dầu nên giao về Bộ Công Thương vì đây là cơ quan quản lý ngành thực hiện nhiệm vụ về xác định giá và định mức chi phí (gồm tính toán các khoản định mức trong giá cơ sở; điều hành và giám sát thực hiện trích lập, sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu). Bộ Tài chính chỉ thực hiện chức năng thanh, kiểm tra theo đúng quy định.
“Việc giao thống nhất nhiệm vụ về giá chuyển về Bộ Công Thương sẽ giúp cơ quan chủ trì điều hành giá nắm bắt bản chất của yếu tố hình thành giá cơ sở để điều hành giá xăng dầu phù hợp với thực tế phát sinh; tăng cường giám sát đối với chi phí thực hiện của thương nhân. Việc phân tán như hiện nay làm phát sinh thêm quy trình và gây khó khăn cho cơ quan điều hành giá, vì giá cơ sở là tổng hòa của yếu tố hình thành giá, không chỉ đơn giản là quyết định tăng, giảm giá tại thời điểm điều hành giá”, Bộ Tài chính lên tiếng.
Cũng thời điểm này, tại Dự thảo sửa đổi Nghị định 95, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính xây dựng nội dung quy định về công thức tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu. Trong đó, có hướng dẫn cụ thể phương pháp tính giá cơ sở cụ thể theo từng loại xăng dầu; các loại chi phí về thuế, chi phí vận chuyển, chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức... trong công thức tính giá cơ sở. Xây dựng quy định về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, gồm nội dung như cơ chế trích lập, chi quỹ, nguyên tắc trích lập, cơ chế hình thành, sử dụng, hạch toán, quyết toán...
Theo Bộ Tài chính, việc giao thống nhất nhiệm vụ về giá chuyển về Bộ Công Thương sẽ giúp cơ quan chủ trì điều hành giá nắm bắt bản chất của các yếu tố hình thành giá cơ sở để điều hành giá xăng dầu phù hợp với thực tế phát sinh cũng như tăng cường công tác giám sát đối với chi phí thực hiện của các thương nhân.
Thiên Trường (T/h)
