Công đoạn nấu vếch cũng vô cùng công phu, phải là những người có kinh nghiệm và phải tiến hành thật nhanh để không gây xáo trộn các thành phần bên trong nội tạng. Khi chế biến món vếch sẽ chọn phần ruột non liền kề với bao tử, buộc chặt hai đầu bằng lạt trước khi cắt ra để riêng. Sau đó, đoạn ruột này được chần qua nước sôi, vắt lấy phần dịch tiêu hóa bên trong, pha loãng với nước, lọc và lắng để cô đặc, rồi tẩm ướp gia vị.
Các phần nội tạng khác như da, đuôi, thịt bạc nhạc, mép… được luộc sơ, cắt miếng và nấu cùng với gia vị đặc biệt chế biến từ vếch. Ngoài ra, món ăn còn được nêm nếm với nhiều gia vị khác như ớt, củ nén, sả, riềng, tiêu rừng, hạt cây rừng để tạo nên hương vị đậm đà, hấp dẫn.
Vếch nấu với cà đắng là nổi tiếng hơn cả. Vì món ăn này chuẩn bị kỳ công nên người dân thường dành để tiếp khách quý ở xa về. Vị béo ngậy của da và nội tạng bò, kết hợp với vị ngọt hậu của cà đắng khiến món ăn lạ miệng.
"Để món vếch không nặng mùi, người chế biến đã rất cẩn thận trong khâu chế biến, đoạn ruột non được chần nước sôi rồi rửa qua với nước muối. Vếch sẽ được đun trong lửa nhỏ liu riu nhiều giờ liền để miếng thịt vừa mềm vừa thơm, hòa quyện các gia vị.
Món vếch sau khi nấu xong phải ăn ngay lúc còn nóng, nếu để nguội sẽ bị đông lại và mất hương vị đặc trưng.
Hiện phổ biến nhất vẫn là món vếch bò, hương vị độc đáo của món vếch bò có sự kết hợp hài hòa giữa vị béo ngậy của da, nội tạng, ngọt nhẹ của cà đắng, cay nồng của ớt, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực rất mới lạ. Đây là món ăn đặc trưng của người Ê Đê. Trong văn hóa ẩm thực của người Ê Đê, vếch bò là món ăn được chế biến rất công phu và mất nhiều thời gian, phải hầm trên bếp củi 4 - 5 giờ đồng hồ.
Trong các ngày lễ lớn hay ngày tết, người Ê Đê thường mổ bò, ngoài phần thịt tươi ngon, họ còn sử dụng nội tạng để chế biến món vếch "độc lạ" này. Đặc biệt, khi có khách quý đến nhà chơi, họ thường bày soạn món vếch bò trong mâm cơm truyền thống, thể hiện sự tôn trọng và lòng quý mến.
Hiện nay, món vếch được biết đến rộng rãi hơn, dù có chút cải biến cho phù hợp với điều kiện của từng gai đình. Đặc biệt, vếch từng đạt giải nhất tại Liên hoan ẩm thực Đất phương Nam năm 2018
Tại một số nhà hàng hay quán ăn ở Tây Nguyên, vếch được đưa vào thực đơn để đãi khách. Vì cái tên độc lạ và hương vị độc đáo mà bất cứ ai đến đây cũng tìm để thưởng thức.
L.T (t/h)
