Thanh Hóa và chặng đường đầu tư phát triển cảng biển tại Khu Kinh tế Nghi Sơn

Cảng biển Nghi Sơn góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh để thu hút đầu tư

Khu kinh tế Nghi Sơn là một trong 8 khu kinh tế trọng điểm ven biển của cả nước, trong đó, cảng biển Nghi Sơn góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh để thu hút đầu tư vào Khu kinh tế Nghi Sơn cũng như vào tỉnh Thanh Hoá. Khu kinh tế này được xác định là khu kinh tế tổng hợp đa ngành, đa lĩnh vực, trọng tâm là công nghiệp nặng, là nơi hình thành các sản phẩm mũi nhọn, có chất lượng và khả năng cạnh tranh cao, như: dầu khí, xi măng, điện, thép...

Trên cơ sở quy hoạch được duyệt, các nhà đầu tư đã không ngừng hoàn thiện hệ thống cảng biển, biến Nghi Sơn trở thành trung tâm logictics của khu vực. Hệ thống cảng biển Nghi Sơn được Bộ Giao thông vận tải đánh giá có tốc độ phát triển hạ tầng nhanh nhất tại Việt Nam, hiện đóng vai trò quan trọng trong phát triển giao thương hàng hóa và nguồn thu thuế vào ngân sách tỉnh Thanh Hóa.

Nghi Sơn là cảng biển nước sâu, được che chắn bởi dãy Biện Sơn nên lặng gió, ít sóng và đặc biệt ít bị bồi lắng như nhiều cảng biển khác tại Việt Nam. Theo thiết kế, cảng biển Nghi Sơn có thể đón tàu có tải trọng từ 70.000 đến 100.000 DWT. Với lợi thế và tiềm năng đặc biệt, hệ thống cảng biển Nghi Sơn có sức hút với hàng hóa xuất - nhập khẩu đến tận các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Ninh Bình, Hòa Bình... Chưa kể, khi hệ thống giao thông kết nối ngày càng hoàn thiện, hàng hóa của Bắc Lào, Nam Thái Lan cũng thuận lợi vận chuyển đường bộ đến với cảng biển Nghi Sơn. 

Để đáp ứng yêu cầu phát triển Khu kinh tế Nghi Sơn, tăng cường thu hút đầu tư vào địa bàn tỉnh, với sự quan tâm chỉ đạo và hỗ trợ của Trung ương, từ năm 2001, Thanh Hóa đã tập trung đầu tư Bến số 1 – Cảng biển Nghi Sơn cho tàu 10.000 DTW, tiếp đó năm 2004, bến cảng số 2 cho tàu 30.000 DWT được đầu tư xây dựng; tổng mức đầu tư cả 2 bến cảng là khoảng 500 tỷ đồng bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh. Ngoài ra, để kêu gọi xã hội hóa đầu tư xây dựng các bến cảng theo quy hoạch, Thanh Hóa đã hỗ trợ xây dựng một số công trình hạ tầng công cộng, gồm: Nạo vét luồng tàu, xây dựng đê chắn sóng, đê chắn cát...

Tiếp đó, năm 2010, Bến 3 – Cảng Nghi Sơn do doanh nghiệp đầu tư và khai thác có thể tiếp nhận được tàu 70.000 DWT giảm tải.  Theo quy hoạch của Bộ Giao thông vận tải: Cảng Nghi Sơn là cảng tổng hợp Quốc gia, đầu mối khu vực, loại I; phục vụ KKT Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa và các khu vực lân cận. Hệ thống cảng biển nước sâu Nghi Sơn được quy hoạch gồm 62 bến cảng chuyên dụng, tổng hợp và container. Hiện nay, đã có 9 bến tổng hợp và container, 6 bến chuyên dụng đi vào hoạt động; và đang tiếp tục đầu tư 10 bến container và các bến tổng hợp, với luồng tàu đảm bảo cho tàu có tải trọng trên 30.000DWT ra vào.

Tình hình đầu tư phát triển cảng biển tại Khu kinh tế Nghi Sơn

Từ năm 2021 đến nay, hệ thống Cảng biển Nghi Sơn tiếp tục được quan tâm, đầu tư phát triển theo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam; tình hình thực hiện đến nay đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Khu vực cảng tổng hợp có 22 bến cảng, trong đó có 13 bến đã hoàn thành đi vào khai thác thuộc quản lý của các chủ đầu tư: Công ty cổ phần Tập đoàn VAS Nghi Sơn (5 bến), Công ty cổ phần đầu tư khoáng sản Đại Dương (3 bến), Công ty TNHH Công nghiệp Long Sơn (2 bến), Công ty cổ phần cảng dịch vụ dầu khí tổng hợp PTSC Thanh Hóa (2 bến), Công ty cổ phần hóa chất Gama Thanh Hóa (1 bến). Có 7 bến đang triển khai đầu tư xây dựng, gồm 4 bến của Công ty cổ phần Tập đoàn VAS Nghi Sơn, 2 bến của Công ty TNHH Công nghiệp Long Sơn, 1 bến của Công ty TNHH Quang Trung. Có 2 bến đang lập hồ sơ bổ sung vào quy hoạch, gồm bến 12 khu cảng tổng hợp số 1 và bến 9 khu cảng tổng hợp số 2.

Khu bến chuyên dụng có 20 bến cảng, trong đó có 12 bến cảng đã hoàn thành đầu tư xây dựng và đưa vào khai thác thuộc quản lý của các chủ đầu tư: Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn (5 bến), Công ty xi măng Nghi Sơn (1 bến), Trung tâm Nhiệt điện Nghi Sơn (5 bến), Tổng Công ty đầu tư xây dựng và thương mại Anh Phát - CTCP 1 bến). Trong số 8 bến còn lại có các bến đang triển khai đầu tư xây dựng, gồm: Khu bến GAS hóa lỏng & LNG của Tổng Công ty đầu tư xây dựng và thương mại Anh Phát - CTCP; khu bến của Công ty cổ phần xi măng Công Thanh; khu bến của Công ty TNHH MTV Tân Thành 8.

Khu cảng container có 10 bến cảng, trong đó có 1 bến đang thi công xây dựng (bến số 3 của Công ty TNHH Long Sơn); có 7 bến đã có chủ trương đầu tư nhưng chưa thực hiện xây dựng (bến số 4, 5, 6 của Công ty TNHH Long Sơn và 4 bến của Công ty cổ phần Tập đoàn VAS Nghi Sơn); có 2 bến chưa có nhà đầu tư (bến số 1, 2).

Chính sách hỗ trợ vận chuyển hàng hóa bằng container qua cảng biển Nghi Sơn

Với vai trò quan trọng của hệ thống Cảng biển Nghi Sơn với phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Thanh Hóa đã chủ động ban hành các chính sách khuyến khích để thu hút hãng tàu, doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng container trên bộ đến với cảng Nghi Sơn. Theo đó, từ năm 2019 HĐND tỉnh đã có cơ chế “kích cầu” bằng Nghị quyết số 166/2019/NQ-HĐND, ngày 4/4/2019 về hỗ trợ các hãng tàu mở tuyến vận chuyển container đi quốc tế tại Cảng Nghi Sơn. Ngay sau đó, tháng 5/2019, Tập đoàn CMA – CMG (Cộng hòa Pháp) – tập đoàn lớn thứ ba thế giới hiện nay về vận chuyển container quốc tế, đã quyết định mở hoạt động logistics đến Nghi Sơn. Tập đoàn đã đưa các chuyến tàu container đến với Cảng Nghi Sơn trong hải trình: Hồng Kông – Nansha – Hải Phòng – Nghi Sơn – Trạm Giang – Hồng Kông. Hàng hóa từ Nghi Sơn sẽ trung chuyển đến các cảng lớn nói trên, sau đó được tiếp tục vận tải đi nhiều nước trên thế giới.

Đây được coi là bước ngoặt quan trọng cho phát triển hệ thống Cảng Nghi Sơn, trở thành dấu mốc đưa cảng nước sâu này từ một cảng nội địa thành cảng biển có tính chất quốc tế. Từ đó, không chỉ khẳng định lợi thế về cảng nước sâu, vị trí thuận lợi trong khu kinh tế, Cảng quốc tế Nghi Sơn còn thu hút doanh nghiệp logistics bằng những dịch vụ, hạ tầng được đầu tư hiện đại, môi trường thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa…

Đến năm 2020, tỉnh Thanh Hóa tiếp tục ban hành Nghị quyết số 338/2020/NQ-HĐND, ngày 6/12/2020 về hỗ trợ doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng container qua Cảng Nghi Sơn. Nghị quyết số 115/2021/NQ-HĐND năm 2021 ban hành trình tự, thủ tục thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng container qua Cảng Nghi Sơn. Ngày 13/7/2022, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 248/2022/HĐND về chính sách hỗ trợ các phương tiện vận tải biển quốc tế và nội địa, hỗ trợ doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng container qua Cảng Nghi Sơn, theo đó hỗ trợ 500 triệu đồng/chuyến tàu vận chuyển container đi quốc tế; hỗ trợ 2 triệu đồng/container 20 feet và 3 triệu đồng/container 40 feet qua Cảng Nghi Sơn và mở tờ khai tại Hải quan Thanh Hóa.

Với những chính sách kích cầu như trên, đến nay Cảng quốc tế Nghi Sơn đã đạt được một số kết quả. Cụ thể, về các hãng tàu vận chuyển container đi quốc tế qua Cảng Nghi Sơn, cảng đã thu hút được 2 hãng tàu vận chuyển container đi quốc tế, gồm: Công ty cổ phần CMA - CGM Việt Nam (bắt đầu khai thác từ tháng 5/2019, tạm dừng do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, khai thác trở lại từ tháng 1/2023); Công ty Vận tải biển VIMC (bắt đầu khai thác từ tháng 12/2022). Năm 2023, các hãng tàu đã thực hiện 44 chuyến tàu vận chuyển container đi quốc tế (kinh phí hỗ trợ dự kiến 22 tỷ đồng); trong đó, Công ty cổ phần CMA - CGM Việt Nam 42 chuyến, Công ty Vận tải biển VIMC 2 chuyến. Đã thực hiện hỗ trợ cho các hãng tàu 5 chuyến, với số tiền 2,5 tỷ đồng; các chuyến còn lại, hiện các đơn vị đang hoàn thiện hồ sơ hỗ trợ theo quy định; trong 02 tháng đầu năm 2024, có 6 chuyến container đi quốc tế qua Cảng Nghi Sơn của Hãng tàu CMA-CGM.

Về hãng tàu vận chuyển container nội địa, từ tháng 11/2023, Công ty TNHH đại lý và tiếp vận Hải An đã mở tuyến vận chuyển container nội địa đi và đến các cảng trong nước; trong năm 2023, đã thực hiện 2 chuyến và trong 2 tháng đầu năm 2024, đơn vị đã thực hiện 4 chuyến vận chuyển container nội địa qua Cảng Nghi Sơn.

Từ việc chỉ đón được những chuyến tàu vận chuyển hàng rời, chủ yếu vận chuyển hàng hóa giữa các cảng nội địa, nhưng khi chính sách đã đi vào thực tiễn và phát huy, nên đến tháng 5/2019 hãng tàu container quốc tế đầu tiên đã mở tuyến đến với Nghi Sơn. Đây chính là hãng CMA-CGM của Pháp - Tập đoàn vận tải hàng hải bằng container lớn thứ 3 thế giới. Hiện nay, trung bình mỗi tháng một chuyến tàu của hãng đã về Nghi Sơn để đưa hàng hóa nhập khẩu về, bốc xếp hàng hóa xuất khẩu đi hàng chục cảng trên thế giới. Nhiều chuyến tàu chở hàng rời trong và ngoài nước cũng đến với Nghi Sơn ngày càng nhiều hơn, đem lại nguồn thu thuế xuất - nhập khẩu hàng hóa không nhỏ cho ngân sách tỉnh Thanh Hóa. 

Chính sách mới nhất và được coi là đột phá hơn cả là Nghị quyết số 248/2022/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Thanh Hóa ban hành tháng 7/2022 để ban hành cơ chế hỗ trợ, khuyến khích mời gọi thêm các phương tiện vận tải biển quốc tế và nội địa. Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng container qua Cảng biển Nghi Sơn. Nghị quyết mới đã tăng mức hỗ trợ các phương tiện vận tải biển quốc tế qua Cảng biển Nghi Sơn lên 500 triệu đồng/chuyến (tăng 300 triệu đồng/chuyến so với cơ chế cũ). Đồng thời, bổ sung chính sách hỗ trợ các phương tiện vận tải nội địa bằng container 300 triệu đồng/chuyến. Các doanh nghiệp vận tải hàng hóa bằng container qua Cảng Nghi Sơn cũng được hỗ trợ 2 triệu đồng/container 20 feet và 3 triệu đồng/container 40 feet khi mở tờ khai tại Hải quan Thanh Hóa; hỗ trợ 700.000 đồng/container 20 feet và 1 triệu đồng/container 40 feet khi doanh nghiệp không mở tờ khai tại Hải quan Thanh Hóa...

Cảng biển Nghi Sơn có tốc độ phát triển rất nhanh

Những năm gần đây, Cảng biển Thanh Hóa có tốc độ phát triển rất nhanh về lượng hàng thông qua cảng. Năm 2021, lượng hàng hoá thông qua cảng khoảng 43,03 triệu tấn, đảm bảo khối lượng theo dự báo, chiếm khoảng 50% tổng lượng hàng qua Nhóm cảng biển số 2 (bằng cả lượng hàng thông qua cảng biển Nghệ An và Hà Tĩnh cộng lại), phù hợp với dự báo lượng hàng theo quy hoạch được duyệt đến năm 2020 là từ 38,7 đến 44,7 triệu tấn. Trong đó, qua khu bến Nghi Sơn chiếm tới 99,3%. Hàng hóa thông qua khu bến Nam Nghi Sơn là 20,76 triệu tấn, khu bến Bắc Nghi Sơn là 11,08 triệu tấn và khu bến đảo Mê là 9,71 triệu tấn. Khu neo đậu, chuyển tải Hòn Mê đã tiếp nhận tàu lớn nhất có trọng tải 320.000 tấn (tại bến phao SPM), tàu hàng rời đến 210.000 tấn (tại khu neo chuyển tải), tàu tổng hợp có trọng tải đến 70.000 tấn (giảm tải) vào khu bến Nam Nghi Sơn và tàu trọng tải đến 40.000 tấn vào khu bến Bắc Nghi Sơn, bước đầu đã thu hút được tuyến vận tải container đến và đi từ cảng biển Nghi Sơn.

Cảng nước sâu Nghi Sơn ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh tốc độ phát triển của Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp, đặc biệt đã có sự tác động tích cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất nhập khẩu của các nhà đầu tư, các tập đoàn và doanh nghiệp tại Khu kinh tế Nghi Sơn.

Để đáp ứng yêu cầu vận chuyển và xuất nhập khẩu hàng hóa thông qua Cảng biển Nghi Sơn, những năm qua cùng với sự giúp đỡ, hỗ trợ của Trung ương, tỉnh Thanh Hóa đã quan tâm đầu tư nâng cấp, mở rộng, tăng cường kết nối hạ tầng giao thông với Khu kinh tế Nghi Sơn. Theo đó, hệ thống giao thông đường bộ kết nối đến cảng biển Nghi Sơn với Quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh và đường bộ cao tốc Bắc – Nam thông qua tỉnh lộ 513, đường Nghi Sơn - Bãi Trành đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu vận chuyển hàng hóa đi và đến cảng. Thanh Hóa cũng đã áp dụng nhiều chủ trương, chính sách để thu hút các nhà đầu tư khai thác cảng; đặc biệt là chính sách thu hút các hãng tàu nước ngoài vào cảng để bốc xếp hàng container; từ đó tạo nên diện mạo mới và quảng bá hình ảnh cho cảng biển Nghi Sơn; thu hút được nhiều nhà đầu tư quan tâm đến các dự án cảng biển và liên quan đến cảng biển.

Quy hoạch phát triển cảng biển Thanh Hóa

Trên cơ sở quy hoạch tổng thể hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1579/QĐ-TTg ngày 22/9/2021, định hướng quy hoạch cỡ tàu ra, vào các khu bến thuộc cảng biển Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

Quy hoạch xác định, giai đoạn đến năm 2025, Khu bến Nam Nghi Sơn tiếp nhận tàu tổng hợp/rời, container, hàng lỏng/khí trọng tải đến 100.000 DWT hoặc lớn hơn phù hợp điều kiện tiếp nhận của kết cấu hạ tầng và đáp ứng yêu cầu về an toàn hàng hải, kết hợp tiếp nhận tàu du lịch để đón khách du lịch đường biển khi có nhu cầu. Khu bến Bắc Nghi Sơn tiếp nhận tàu tổng hợp/rời, container, hàng lỏng/khí trọng tải đến 100.000 DWT hoặc lớn hơn phù hợp điều kiện tiếp nhận của kết cấu hạ tầng và đáp ứng yêu cầu về an toàn hàng hải. Khu bến đảo Hòn Mê tiếp nhận tàu lỏng/khí trọng tải đến 400.000 DWT; tàu hàng rời trọng tải đến 200.000 DWT hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện.

Các bến cảng Lệ Môn, Quảng Châu tiếp nhận tàu tổng hợp, hàng lỏng trọng tải đến 2.000 DWT hoặc lớn hơn phù hợp với tĩnh không công trình vượt sông. Bến cảng Lạch Sung tiếp nhận tàu trọng tải đến 3.000 DWT hoặc lớn hơn (đến 7.000 DWT) khi có nhu cầu tùy thuộc vào khả năng nạo vét chỉnh trị luồng. Bến cảng Quảng Nham - Hải Châu tiếp nhận tàu trọng tải đến 1.000 DWT hoặc lớn hơn đến 2.000 DWT khi có nhu cầu tùy thuộc vào khả năng nạo vét luồng. Phạm vi quy hoạch bao gồm toàn bộ vùng đất, vùng nước của các khu vực cảng biển hiện tại và có khả năng phát triển trong tương lai; các công trình phục vụ quản lý Nhà nước; vùng nước cho các công trình hạ tầng hàng hải công cộng (gồm luồng tàu, vùng đón trả hoa tiêu, khu neo đậu tránh trú bão, đê chắn sóng), bến phao, khu neo đậu chuyển tải...

Đối với khu bến cảng Nam Nghi Sơn, vùng đất và vùng nước từ cầu đường bộ nối đảo Biện Sơn đến giáp tỉnh Nghệ An. Vùng đất bao gồm các khu tổng hợp, rời số 1 phạm vi từ mép cầu cảng đến đường bộ nối đảo Biện Sơn; khu tổng hợp, rời số 2 phạm vi từ mép cầu cảng đến đường phía sau bến cảng quốc tế Nghi Sơn; khu tổng hợp, container số 1, số 2 phạm vi từ mép cầu cảng đến đường 513 nối sang tỉnh Nghệ An. Vùng nước từ khu nước đậu tàu, khu quay trở, luồng tàu, khu nước kết nối luồng... ra đến phạm vi đê chắn sóng quy hoạch. Khu bến cảng Bắc Nghi Sơn, vùng đất và vùng nước từ khu vực phía Nam cửa Lạch Bạng đến cầu đường bộ nối đảo Biện Sơn. Vùng đất bao gồm các khu bến phía Bắc mở rộng phạm vi từ mép cầu cảng đến đường Bắc Nam 4, khu đất bến cảng Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, khu bến chuyên dụng phạm vi từ mép đường bờ đến đường tỉnh 513.

Vùng nước từ khu nước đậu tàu, khu quay trở, luồng tàu, khu nước kết nối luồng... ra đến phạm vi đê chắn sóng quy hoạch, Khu bến đảo Hòn Mê, vùng nước khu vực đảo Hòn Mê (bao gồm cả đảo Mê). Các bến cảng Lệ Môn, Quảng Châu, vùng đất bao gồm khu vực bến cảng Lệ Môn, mép cầu cảng Quảng Châu đến phạm vi hành lang bảo vệ đê sông Mã. Vùng nước từ hạ lưu cầu Hoàng Long trên sông Mã ra đến phạm vi vùng đón trả hoa tiêu, kiểm dịch Lệ Môn. Bến cảng Lạch Sung (gồm khu vực đảo Nẹ), vùng đất từ mép cầu cảng đến hành lang bảo vệ đê sông Lèn và vùng nước từ hạ lưu cách cầu đường bộ ven biển (quy hoạch) khoảng 1 km trên sông Lèn ra đến phạm vi vùng đón trả hoa tiêu, kiểm dịch Lạch Sung. Bến cảng Quảng Nham - Hải Châu, vùng đất từ mép cầu cảng đến hành lang bảo vệ đê sông Yên thuộc địa phận xã Hải Châu, vùng nước từ hạ lưu cầu đường bộ ven biển Thạch Châu (quy hoạch) trên sông Yên ra đến phạm vi vùng đón trả hoa tiêu, kiểm dịch Quảng Nham - Hải Châu.

Mục tiêu của việc quy hoạch đáp ứng hiệu quả nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và liên vùng, đầu mối nhu cầu vận tải biển khu vực, đồng thời tạo động lực thúc đẩy phát triển mạnh Khu Kinh tế Nghi Sơn, các khu công nghiệp. Tận dụng điều kiện tự nhiên thuận lợi, kế thừa quy hoạch hiện hữu để phát triển phù hợp, ổn định các bến cảng, bến phao, điểm chuyển tải hàng hóa trên quan điểm không làm ảnh hưởng đến các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội khác; thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường, bảo đảm an toàn, an ninh hàng hải, nhằm giảm chi phí đầu tư, chi phí vận tải đường biển, góp phần giảm áp lực vận tải và kiểm soát tải trọng phương tiện giao thông đường bộ. Việc đầu tư xây dựng, nâng cấp cầu bến phải gắn liền với đầu tư xây dựng các công trình phụ trợ (kho hàng, bãi...) và đầu tư trang thiết bị bốc dỡ đồng bộ, hiện đại, phù hợp với cỡ tàu tiếp nhận, bảo đảm công suất thiết kế của cảng hướng tới cảng biển xanh và bền vững.

Mục tiêu phát triển đến năm 2030, tập trung phát triển đồng bộ, hài hòa giữa các bến cảng tổng hợp, container và các bến cảng chuyên dùng tại các khu bến Nam và Bắc Nghi Sơn, đáp ứng kịp thời cho phát triển của Khu Kinh tế Nghi Sơn, các khu công nghiệp, cơ sở công nghiệp tập trung, ngành năng lượng, khai khoáng, lọc hóa dầu, kinh tế - xã hội liên vùng. Phấn đấu đến năm 2030 cảng biển Thanh Hóa trở thành cảng biển đặc biệt, là cảng cửa ngõ khu vực Bắc Trung bộ. Bảo đảm thông qua lượng hàng khoảng từ 57 đến 62,5 triệu tấn/năm vào năm 2025, trong đó riêng container dự kiến từ 0,5 đến 1 triệu tấn/năm (42.000 đến 85.000 TEU/năm); khoảng từ 71,5 đến 86 triệu tấn/năm vào năm 2030, trong đó riêng container dự kiến từ 1,5 đến 4 triệu tấn/năm (125.000 đến 333.000 TEU/năm).

Tầm nhìn đến năm 2050, phát triển hệ thống cảng biển Thanh Hóa đồng bộ, hiện đại, đáp ứng các tiêu chí cảng xanh; đồng thời, đáp ứng đầy đủ, hiệu quả nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, liên vùng và là cơ sở để tỉnh Thanh Hóa phát huy vai trò là một cực tăng trưởng mới theo Nghị quyết số 58/NQ/TW ngày 5/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Năng lực hệ thống cảng biển Thanh Hóa đáp ứng nhu cầu thông qua hàng hóa với tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng từ 3,6% đến 4,5%/năm (tổng lượng hàng hóa khoảng từ 140 triệu tấn đến 200 triệu tấn/năm).

Đối với khu bến Nam Nghi Sơn, chức năng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội liên vùng, tiềm năng trở thành cảng cửa ngõ khu vực Bắc Trung bộ; có bến cảng tổng hợp, container, hàng rời, hàng lỏng/khí, bến cảng công vụ; phát triển có điều kiện, phù hợp với nhu cầu, năng lực của nhà đầu tư, bảo đảm tính khả thi. Cỡ tàu tiếp nhận trọng tải đến 100.000 DWT hoặc lớn hơn phù hợp điều kiện tiếp nhận của kết cấu hạ tầng và đáp ứng yêu cầu về an toàn hàng hải, kết hợp tiếp nhận tàu du lịch để đón khách du lịch đường biển khi có nhu cầu. Đáp ứng lượng hàng thông qua từ 32,75 triệu tấn đến 36,75 triệu tấn/năm vào năm 2025, khoảng từ 42,75 triệu tấn đến 53,75 triệu tấn/năm vào năm 2030. Quy hoạch chi tiết các bến cảng trong khu bến Nam Nghi Sơn, bao gồm bến cảng tổng hợp, rời; bến cảng tổng hợp, container; bến cảng chuyên dùng. Khu bến Bắc Nghi Sơn, phục vụ trực tiếp các cơ sở công nghiệp (lọc dầu, xi măng, điện, khu công nghiệp liền kề) và vùng phụ cận; có bến hàng lỏng/khí, hàng rời, tổng hợp, container, bến dịch vụ hậu cần - du lịch, bến cảng công vụ.

Cỡ tàu tiếp nhận trọng tải đến 100.000 DWT hoặc lớn hơn phù hợp điều kiện tiếp nhận của kết cấu hạ tầng và đáp ứng yêu cầu về an toàn hàng hải. Đáp ứng lượng hàng thông qua từ 12,45 triệu tấn đến 13,45 triệu tấn/năm vào năm 2025, khoảng từ 15,45 triệu tấn đến 17,95 triệu tấn/năm vào năm 2030. Quy hoạch chi tiết các bến cảng chuyên dùng Nhà máy Xi măng Nghi Sơn, bến cảng chuyên dùng Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, bến cảng chuyên dùng Gas&LNG và các loại hình phụ trợ lọc hóa dầu Nghi Sơn, các bến cảng chuyên dùng khác; bến cảng hàng rời, tổng hợp, container, lỏng/khí (tại khu phía Bắc mở rộng). Khu bến đảo Hòn Mê, chức năng nhập dầu thô (SPM), khu neo chuyển tải hàng rời, hàng lỏng phục vụ trực tiếp cho liên hợp lọc hóa dầu và các khu neo chuyển tải hàng hóa xuất nhập khẩu cho tàu trọng tải lớn hỗ trợ khu bến Nam và khu bến Bắc Nghi Sơn. Cỡ tàu tiếp nhận tàu lỏng/khí trọng tải đến 400.000 DWT, tàu hàng rời trọng tải đến 200.000 DWT hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện. Đáp ứng lượng hàng thông qua khoảng 10 triệu tấn/năm.

Quy hoạch bến nhập dầu thô cho Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn (SPM), khu neo chuyển tải hàng rời dịch vụ kỹ thuật Nghi Sơn, khu neo chuyển tải than Nhà máy Nhiệt điện BOT Nghi Sơn 2, khu chuyển tải khác... Các bến cảng Lệ Môn, Quảng Châu, chức năng là bến vệ tinh, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương, có bến tổng hợp, hàng lỏng. Tiếp nhận tàu tổng hợp, hàng lỏng trọng tải đến 2.000 DWT hoặc lớn hơn phù hợp với tĩnh không công trình vượt sông. Năng lực thông qua dự kiến đạt khoảng 0,6 triệu tấn/năm vào năm 2025 và khoảng 1,5 triệu tấn vào năm 2030. Bến cảng Lạch Sung, phục vụ nhu cầu phát triển khu công nghiệp phía sau cảng; phát triển có điều kiện, có bến tổng hợp, hàng rời, hàng lỏng, cơ sở đóng mới, sửa chữa tàu.

Tiếp nhận tàu trọng tải đến 3.000 DWT hoặc lớn hơn đến 7.000 DWT khi có nhu cầu tùy thuộc vào khả năng nạo vét chỉnh trị luồng. Năng lực thông qua dự kiến đạt khoảng 4 triệu tấn/năm vào năm 2025 và khoảng 6 triệu tấn/năm vào năm 2030. Bến cảng Quảng Nham - Hải Châu phục vụ nhu cầu phát triển khu công nghiệp phía sau cảng; phát triển có điều kiện, có bến tổng hợp, hàng rời. Tiếp nhận tàu trọng tải đến 1.000 DWT hoặc lớn hơn đến 2.000 DWT khi có nhu cầu tùy thuộc vào khả năng nạo vét luồng. Năng lực thông qua dự kiến đạt khoảng 0,5 triệu tấn/năm vào năm 2030. Đối với khu neo đậu chuyển tải ngoài Hòn Mê cho tàu hàng lỏng/khí trọng tải đến 60.000 DWT, tàu hàng rời trọng tải đến 200.000 DWT hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện; ngoài khơi tại cửa Hới (chuyển tải cho bến cảng Lệ Môn, Quảng Châu), cửa Lạch Sung (chuyển tải cho bến cảng Lạch Sung).

Luồng tàu và khu quay trở khu bến Nam Nghi Sơn, giai đoạn đến năm 2025, quy hoạch tuyến luồng tàu hàng hải công cộng, luồng tàu hàng hải chuyên dùng vào khu bến Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn, khu quay trở dùng chung. Giai đoạn đến năm 2030, quy hoạch luồng tàu hàng hải công cộng, luồng tàu hàng hải chuyên dùng; khu quay trở trước bến số 1 khu bến cảng tổng hợp, container số 2, khu quay trở cho bến cảng khí LNG. Khu bến Bắc Nghi Sơn, quy hoạch luồng tàu hàng hải công cộng Bắc Nghi Sơn, luồng chuyên dùng Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn, tuyến luồng chuyên dùng khu vực Bắc Nghi Sơn mở rộng. Tuyến luồng tàu hàng hải công cộng Lệ Môn, tuyến luồng Lạch Sung, tuyến luồng Quảng Nham - Hải Châu cũng đã được đưa vào thực hiện quy hoạch chi tiết.

Quy hoạch các khu chức năng khác gồm vùng đón trả hoa tiêu và kiểm dịch, các khu neo đậu tránh trú bão tại khu vực Lệ Môn trên sông Mã và khu vực phía Tây đảo Hòn Mê, bến cập tàu công vụ phục vụ hoạt động quản lý cảng, khu logistics và bãi hàng sau cảng, khu tập kết vật chất nạo vét. Quy hoạch cũng đã đưa ra định hướng hạ tầng giao thông bên ngoài cảng theo quy hoạch chung của Khu Kinh tế Nghi Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1699/QĐ-TTg ngày 7/12/2018 và Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nguồn vốn đầu tư hệ thống cảng biển Thanh Hóa được huy động chủ yếu từ nguồn ngoài ngân sách, vốn doanh nghiệp và các nguồn vốn hợp pháp khác. Nguồn vốn ngân sách Nhà nước tập trung cho hạ tầng hàng hải công cộng; khu vực trọng điểm, tạo sức lan tỏa và thu hút đầu tư.

Hoài Thu